ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000 (No. 21 of 2000)
આમુખ
ઇલેક્ટ્રોનિક ડેટા ઇન્ટરચેંજ અને ઇલેક્ટ્રોનિક કમ્યુનિકેશનના અન્ય
માધ્યમો દ્વારા કરવામાં આવતા વ્યવહારો માટે કાનૂની માન્યતા પ્રદાન કરવા માટેનો
કાયદો,
જેને સામાન્ય રીતે "ઇલેક્ટ્રોનિક વાણિજ્ય" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે, જેમાં સંદેશાવ્યવહારની પેપર આધારિત
પદ્ધતિઓ અને માહિતીના સંગ્રહના વૈકલ્પિક ઉપયોગનો સમાવેશ થાય છે. ઇલેક્ટ્રોનિક
દસ્તાવેજો સરકારી એજન્સીઓ પાસે ફાઇલ કરવા અને ભારતીય દંડ સંહિતા, ઈન્ડિયા એવિડન્સ એક્ટ-1872, બેંકર્સ બુક એવીડન્સ અધિનિયમ,-1891 અને રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા એક્ટ-1934 અને તેમાં જોડાયેલ બાબતો અથવા તે સાથે
સંબંધિત બાબતોમાં સુધારો કરવા;
ઠરાવ A / RES / 51/162 દ્વારા સંયુક્ત રાષ્ટ્રની સામાન્ય સભામાં, 30 મી જાન્યુઆરી 1997 આંતરરાષ્ટ્રીય વેપાર કાયદા પર
સંયુક્ત રાષ્ટ્રના આયોગ દ્વારા અપનાવવામાં આવેલા ઇલેક્ટ્રોનિક વાણિજ્ય પરના મોડેલ
કાયદાને સ્વીકારવામાં આવ્યો છે;
સંદેશાવ્યવહાર અને સંગ્રહણના કાગળ આધારિત પદ્ધતિઓના વિકલ્પોને લાગુ
કાયદાની એકરૂપતાની જરૂરિયાતને ધ્યાનમાં રાખીને, જ્યારે આ નિયમમાં ભલામણ કરવામાં આવી છે, ત્યાં પણ, જ્યારે બધા રાજ્યો તેમના કાયદા લાગુ
કરે છે અથવા સુધારે છે ત્યારે આ મોડેલ કાયદાને અનુકૂળ વિચારણા કરે છે.;
અને જ્યાં જણાવ્યું હતું તે ઠરાવને અસરકારક બનાવવા અને વિશ્વસનીય
ઇલેક્ટ્રોનિક રેકોર્ડ દ્વારા સરકારી સેવાઓની કાર્યક્ષમ ડિલીવરીને પ્રોત્સાહન આપવા
માટે જરૂરી માનવામાં આવે છે;
સંસદ દ્વારા તે ભારતીય પ્રજાસત્તાકના એકાવનમા વર્ષે અમલમાં મૂકવામાં
આવ્યા:
"કમ્પ્યુટર નેટવર્કિંગ અને ઇન્ટરનેટના પ્રગતિશીલ ઉપયોગને
ધ્યાનમાં રાખીને તે હિતાવહ હતું કે ભારત પાસે હાલની માહિતી વિનિમયની પદ્ધતિઓ વિષે
કેટલાક નિયમનકારી કાયદા છે જે ફક્ત આર્થિક જ નહીં પણ સામાજિક મૂલ્યોનો પણ સંકેત
આપે છે."
ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000 (જેને આઈટીએ -2000, અથવા આઇટી એક્ટ તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે
છે) એ ભારતીય સંસદનો એક અધિનિયમ છે (2000 નો નંબર 21) 17 ઓક્ટોબર 2000 ના રોજ સૂચિત. તે ભારતનો સાયબર ક્રાઇમ અને ઇલેક્ટ્રોનિક સાથે વ્યવહાર
કરતો પ્રાથમિક વાણિજ્ય કાયદો છે.
ઇન્ફર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટ, 2000 સમગ્ર ભારતમાં વિસ્તૃત છે અને તે કોઈપણ વ્યક્તિ દ્વારા ભારતની બહાર
કરવામાં આવેલા ગુના અથવા ઉલ્લંઘન માટે પણ લાગુ પડે છે.
આઇટી એક્ટ, 2000
ની મુખ્ય
લાક્ષણિકતાઓ નીચે મુજબ છે –
·
ડિજિટલ સિગ્નેચરને વધુ તકનીકી તટસ્થ અધિનિયમ બનાવવા માટે
ઇલેક્ટ્રોનિક હસ્તાક્ષર સાથે બદલવામાં આવી છે.
·
તે ગુના, દંડ અને ઉલ્લંઘન અંગે વિસ્તૃત વર્ણન કરે છે.
·
તે સાયબર-ગુના માટે ન્યાય વિતરિત સિસ્ટમોની રૂપરેખા આપે છે.
·
ઇન્ફર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટ એક નવા વિભાગમાં વ્યાખ્યાન્વિત કરે છે કે
સાયબર કાફે એવી કોઈ સુવિધા છે જ્યાંથી કોઈ પણ વ્યવસાયના સામાન્ય વ્યવસાયમાં કોઈ પણ
વ્યક્તિ દ્વારા જાહેર સભ્યોને ઇન્ટરનેટની એક્સેસ આપવામાં આવે છે.
·
તે સાયબર રેગ્યુલેશન્સ એડવાઇઝરી કમિટીની રચનાની જોગવાઈ કરે છે.
·
ઇન્ફર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટ, ભારતીય દંડ સંહિતા-1860, ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ-1872, ધ બેન્કર્સ બુક્સ એવિડન્સ એક્ટ-1891, રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા એક્ટ – 1934 વગેરે પર આધારિત છે.
·
તે કલમ 81 માં જોગવાઈ ઉમેરે છે, જે જણાવે છે કે કાયદાની જોગવાઈઓ ઓવરરાઈડિંગ અસર કરશે. જોગવાઈમાં
જણાવાયું છે કે કાયદામાં સમાયેલ કંઈપણ કોઈપણ વ્યક્તિને કોપિરાઇટ એક્ટ - 1957 હેઠળ આપવામાં આવેલા કોઈપણ અધિકારનો
ઉપયોગ કરવા પર પ્રતિબંધ મૂકશે નહીં.
ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000 ની અરજી
ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000 પ્રથમ
સૂચિમાં ઉલ્લેખિત દસ્તાવેજો અથવા વ્યવહારો પર લાગુ થશે નહીં: જો કે કેન્દ્ર સરકાર, સત્તાવાર
ગેઝેટમાં જાહેરનામા દ્વારા, તેમાં ઉમેરવા અથવા કાઢવાના માર્ગ દ્વારા પ્રથમ સૂચિમાં સુધારો કરી
શકે. જારી કરાયેલ દરેક સૂચના સંસદના દરેક ગૃહ સમક્ષ મૂકવામાં આવશે.
દસ્તાવેજો અથવા વ્યવહાર નીચે આપેલ છે કે જેના પર અધિનિયમ લાગુ થશે
નહીં –
·
નેગોશીએબલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ (ચેક સિવાય) નેગોશીએબલ ઇન્સ્ટ્રુમેન્ટ્સ
એક્ટ, 1881 માં વ્યાખ્યાયિત કર્યા મુજબ;
·
પાવર ઓફ એટર્ની, ધ પાવર ઓફ એટર્ની એક્ટ, 1882 માં વ્યાખ્યાયિત કર્યા મુજબ;
·
ઇન્ડિયન ટ્રસ્ટ્સ એક્ટ, 1882 માં વ્યાખ્યાન્વિત ટ્રસ્ટ;
·
ઈન્ડિયન સક્સેસન એક્ટ, 1925 માં વ્યાખ્યા મુજબ, અન્ય કોઇ વસિયતનામું વલણ સહિત;
·
સ્થાવર મિલકતના વેચાણ અથવા પરિવહન માટેનો કોઈપણ કરાર અથવા આવી
સંપત્તિમાં કોઈપણ રસ;
·
આવા કોઈપણ દસ્તાવેજો અથવા વ્યવહારના વર્ગ કે જે કેન્દ્ર સરકાર દ્વારા
સૂચિત કરવામાં આવી શકે છે.
ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000 માં સુધારાઓ લાવવામાં આવ્યા
ઇન્ફર્મેશન ટેક્નોલોજી એક્ટ, 2000 દ્વારા કલમ 91-94 હેઠળ ચાર કાયદામાં સુધારો લાવ્યો છે. આ ફેરફારો શેડ્યૂલ 1-4 માં આપવામાં આવ્યા છે.
·
પ્રથમ શિડ્યુલમાં દંડ સંહિતામાં સુધારા શામેલ છે. તેણે તેના
મહત્ત્વના ઇલેક્ટ્રોનિક દસ્તાવેજોને અંદર લાવવા માટે "દસ્તાવેજ" શબ્દનો અવકાશ વધાર્યો છે.
·
બીજું શેડ્યૂલ ભારત પુરાવા અધિનિયમમાં સુધારા સાથે સંબંધિત છે. તે
પુરાવાની વ્યાખ્યામાં ઇલેક્ટ્રોનિક દસ્તાવેજોના સમાવેશ સાથે સંબંધિત છે.
·
ત્રીજા શિડ્યુલમાં બેંકર્સ બુકસ એવીડન્સ અધિનિયમને સુધારે છે. આ
સુધારો " બેંકર્સ-બુકસ " ની વ્યાખ્યામાં પરિવર્તન લાવે છે.
તેમાં ફ્લોપી,
ડિસ્ક, ટેપ અથવા ઇલેક્ટ્રોમેગ્નેટિક ડેટા
સ્ટોરેજ ડિવાઇસના કોઈપણ અન્ય પ્રકારમાં સંગ્રહિત ડેટાના પ્રિન્ટઆઉટનો સમાવેશ થાય
છે. આવા પ્રિન્ટઆઉટને તેના ક્ષેત્રમાં સમાવવા માટે "પ્રમાણિત-કોપિ" અભિવ્યક્તિમાં સમાન ફેરફાર લાવવામાં
આવ્યો છે.
·
ચોથા શિડ્યુલમાં રિઝર્વ બેંક ઓફ ઇન્ડિયા એક્ટમાં સુધારો કરવામાં
આવ્યો છે. તે બેંકો વચ્ચે અથવા બેંકો અને અન્ય નાણાકીય સંસ્થા વચ્ચે ઇલેક્ટ્રોનિક
માધ્યમ દ્વારા ભંડોળ ટ્રાન્સફરના નિયમનને લગતું છે.
2008
માં એક મોટો સુધારો કરવામાં આવ્યો હતો.
સુધારેલ કલમ 66A રજૂ કરી હતી જેમાં "વાંધાજનક સંદેશાઓ" મોકલવાનો દંડ કરવામાં આવ્યો હતો. તેણે
કલમ 69 ની રજૂઆત પણ કરી, જેમાં “કોઈપણ કમ્પ્યુટર સંસાધન દ્વારા કોઈપણ માહિતીને અટકાવવા અથવા દેખરેખ
રાખવા અથવા ડિક્રિપ્શન કરવાની શક્તિ” ની સત્તા આપી. તેમાં ચાઇલ્ડ પોર્ન, સાયબર ટેરરિઝમ અને વોઇઅરિઝમ માટે દંડ
પણ રજૂ કરવામાં આવ્યું. 22 ડિસેમ્બર, 2008 ના રોજ લોકસભામાં કોઈ ચર્ચા કર્યા વિના સુધારો પસાર કરવામાં આવ્યો
હતો. બીજા દિવસે તે રાજ્યસભા દ્વારા પસાર કરવામાં આવ્યું. 5 ફેબ્રુઆરી, 2009 ના રોજ તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ (પ્રતિભા
પાટિલ) દ્વારા તેના પર હસ્તાક્ષર કરવામાં આવ્યા હતા.
ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી,2000 માં સુધારાના ઉદ્દેશો:
·
ઇ-ગવર્નન્સ, ઇ-કોમર્સ અને ઇ-વ્યવહારો જેવી માહિતી તકનીકી સક્ષમ સેવાઓના પ્રસાર
સાથે, વ્યક્તિગત ડેટા અને માહિતીનું રક્ષણ
અને ઇલેક્ટ્રોનિક સંદેશાવ્યવહારના આ એપ્લિકેશનોને લગતી સલામતી પ્રથાઓ અને
કાર્યવાહીઓનું મહત્ત્વ ધારણ કર્યું છે અને ઇન્ફોર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ મુજબ તેમની
સાથે સુમેળ જરૂરી છે.આગળ, ક્રિટિકલ ઇન્ફર્મેશન ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરનું રક્ષણ રાષ્ટ્રીય સુરક્ષા, અર્થતંત્ર, જાહેર આરોગ્ય અને સલામતી માટે મહત્વશીલ
છે, તેથી તેની એક્સેસને પ્રતિબંધિત કરવા
માટે, આવા ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચરને સુરક્ષિત
સિસ્ટમ તરીકે જાહેર કરવું જરૂરી બન્યું છે.
·
કમ્પ્યુટર અને ઇન્ટરનેટના ઉપયોગમાં ઝડપથી વધારાને લીધે ઇલેક્ટ્રોનિક
સ્વરૂપમાં જાતીય સ્પષ્ટ સામગ્રી, વિડિઓ વોઇઅરિઝમ અને ગુપ્તતાના ભંગ અને વચેટિયા દ્વારા ડેટા લિકેજ, ઇ-કોમર્સ છેતરપિંડી જેવા સામાન્ય રીતે
ફિશીંગ, સંદેશાવ્યવહાર સેવાઓ દ્વારા ઓળખ ચોરી
અને અપમાનજનક સંદેશા. તેથી, આવા ગુનાઓને રોકવા માટે દંડની જોગવાઈઓને ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, ભારતીય દંડ સંહિતા, ભારતીય પુરાવા અધિનિયમ કોડ ઓફ ક્રિમીનલ
પ્રોસીજરમાં શામેલ કરવાની જરૂર છે.
·
વર્ષ 2001 માં યુનાઈટેડ નેશન્સ કમિશન ઓન ઇન્ટરનેશનલ ટ્રેડ લો (UNCITRAL) એ ઇલેક્ટ્રોનિક સિગ્નેચર પરના મોડેલ લો
ને અપનાવ્યો. 12
મી ડિસેમ્બર, 2001 ના રોજ, યુનાઇટેડ નેશન્સની મહાસભાએ તેના ઠરાવ
નંબર 56/80 દ્વારા, ભલામણ કરી કે બધા રાજ્યો ઇલેક્ટ્રોનિક
હસ્તાક્ષરો અંગેના આ મોડેલ કાયદાને અનુકૂળ વિચારણા કરે. ડિજિટલ હસ્તાક્ષરોને
માહિતી ટેક્નોલોજી એક્ટની પ્રવર્તમાન જોગવાઈઓ અંતર્ગત કોઈ ચોક્કસ તકનીક સાથે
જોડાયેલ હોવાથી,
ઉદ્યમના કાયદા સાથે સુમેળ લાવવા માટે
ઇલેક્ટ્રોનિક હસ્તાક્ષરોની વૈકલ્પિક તકનીકી પૂરી પાડવી જરૂરી બની ગઈ છે.
·
કેન્દ્ર સરકાર અથવા રાજ્ય સરકાર દ્વારા સેવા પ્રદાતાઓને
કોમ્પ્યુટરાઇઝ્ડ સુવિધાઓની સ્થાપના, જાળવણી અને અપગ્રેડ કરવાનો અધિકાર આપવામાં આવી શકે છે અને કેન્દ્ર
સરકાર અથવા રાજ્ય દ્વારા નિર્દિષ્ટ થયેલ સેવાઓને આવા ધોરણો પૂરા પાડવા માટે જાળવી
રાખવા સરકાર યોગ્ય સેવા ખર્ચ વસૂલે.
ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000 હેઠળ ગુના
ઇન્ફર્મેશન ટેકનોલોજી એક્ટ, 2000 માં સ્પષ્ટ કર્યું છે કે કમ્પ્યુટર સ્રોત દસ્તાવેજો સાથે ચેડા, કમ્પ્યુટર સિસ્ટમ હેકિંગ, ઇલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપમાં અશ્લીલ માહિતી
અથવા સર્ટીફાયીંગ ઓથોરીટી(CA ) અથવા તેના કર્મચારીઓની CCAના આદેશો / ઓર્ડર્સનું
પાલન કરવામાં નિષ્ફળતા, માહિતીનું પ્રકાશન માહિતીને ડિક્રિપ્ટ કરવા માટેની સુવિધાઓ વધારવા
માટે ગ્રાહકને નિયંત્રકના નિર્દેશો, યોગ્ય અધિકૃતતા વિના સુરક્ષિત સિસ્ટમ એક્સેસ કરવા, સામગ્રીની ખોટી રજૂઆત, ઇલેક્ટ્રોનિક હસ્તાક્ષર પ્રમાણપત્ર
ખોટી વિગતો પ્રકાશિત કરવા માટે દંડ, કપટપૂર્ણ હેતુ માટે જાહેરનામું, ખોટી માહિતી મોકલવા, ખોટી માહિતી, વગેરે. ગુનાઓ હશે.
વિવિધ ગુનાઓ અને અનુરૂપ સજાઓની જોગવાઈઓ
·
કલમ 65 : કમ્પ્યુટર સ્રોત દસ્તાવેજો સાથે ચેડા : જો કોઈ વ્યક્તિ જાણી જોઈને અથવા
ઇરાદાપૂર્વક છુપાવે છે, નાશ કરે છે અથવા બદલી કરે છે અથવા ઇરાદાપૂર્વક અથવા જાણી જોઈને બીજા
કમ્પ્યુટર,
કમ્પ્યુટર પ્રોગ્રામ, કમ્પ્યુટર સિસ્ટમ અથવા કમ્પ્યુટર
નેટવર્ક માટે ઉપયોગમાં લેવાતા કોઈપણ કમ્પ્યુટર સ્રોત કોડને છુપાવવા, નાશ કરવા અથવા તેને બદલવા માટેનું કારણ
બને છે, ત્યારે કમ્પ્યુટર સ્રોત કોડ હોવો જરૂરી
છે કાયદા દ્વારા અસ્તિત્વમાં રાખવા માટે. સજા : ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 200,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 66 : કમ્પ્યુટર સિસ્ટમ સાથે હેકિંગ : જો કોઈ વ્યક્તિ હેતુપૂર્વક અથવા જાણતો
હોય છે કે તે જાહેરમાં અથવા કોઈપણ વ્યક્તિને ખોટી ખોટ અથવા નુકસાન પહોંચાડે તેવી
સંભાવના છે તો તે કમ્પ્યુટર સંસાધનમાં રહેલી કોઈપણ માહિતીને નષ્ટ કરે છે અથવા કાઢી
નાખે છે અથવા તેમાં ફેરફાર કરે છે અથવા તેનું મૂલ્ય અથવા ઉપયોગિતાને ઘટાડે છે અથવા
કોઈપણને નુકસાનકારક રીતે અસર કરે છે મતલબ, હેક કરે છે.સજા : ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 500,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 66A : અપમાનજનક, ખોટી અથવા ધમકીભરી માહિતી પ્રકાશિત
કરવી : કોઈપણ વ્યક્તિ કે જે કમ્પ્યુટર સંસાધનના કોઈપણ માધ્યમથી મોકલે છે તે
કોઈપણ માહિતી કે જે ઘણું અપમાનજનક છે અથવા દહેશતપાત્ર છે; અથવા કોઈપણ માહિતી કે જે તે ખોટી છે તે
જાણે છે, પરંતુ ચીડ, અસુવિધા, ભય, અવરોધ, અપમાન ઊભું કરવાના હેતુથી કરે છે. સજા: ત્રણ વર્ષની અને દંડ
સાથેની સજા થશે.
·
કલમ 66B : ચોરાયેલ કમ્પ્યુટર અથવા કમ્યુનિકેશન ડિવાઇસ પ્રાપ્ત કરવું
: કોઈ
વ્યક્તિ કમ્પ્યુટર સ્રોત અથવા સંદેશાવ્યવહાર ડિવાઇસ પ્રાપ્ત કરે છે અથવા જાળવી
રાખે છે જે ચોરી થઈ હોવાનું માનવામાં આવે છે અથવા તેનું કારણ વ્યક્તિ ચોરી થઈ
હોવાનું માને છે.સજા : ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 100,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 66C : અન્ય વ્યક્તિના પાસવર્ડનો ઉપયોગ કરવો : કોઈ વ્યક્તિ પાસવર્ડ, ડિજિટલ હસ્તાક્ષર અથવા અન્ય વ્યક્તિની
અન્ય અનોખી ઓળખનો છૂટથી ઉપયોગ કરે છે.સજા : ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 100,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 66D : કમ્પ્યુટર સ્રોતનો ઉપયોગ કરીને છેતરપિંડી : જો કોઈ વ્યક્તિ
કમ્પ્યુટર સ્રોત અથવા સંદેશાવ્યવહારનો ઉપયોગ કરીને કોઈની સાથે છેતરપિંડી કરે છે. સજા:
ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 100,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 66E : અન્યની ખાનગી છબીઓ પ્રકાશિત કરવી : જો કોઈ વ્યક્તિ સંમતિ અથવા જાણ બહાર
વ્યક્તિના ખાનગી ભાગોની છબીઓ મેળવે છે, પ્રસારિત કરે છે અથવા પ્રકાશિત કરે છે.સજા : ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 200,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 66F : સાયબરટેરરિઝમના કૃત્યો : જો કોઈ વ્યક્તિ કમ્પ્યુટર સંસાધનમાં
અધિકૃત કર્મચારીઓની denક્સેસનો ઇનકાર કરે છે, સંરક્ષિત સિસ્ટમની orક્સેસ કરે છે અથવા ભારતની એકતા, અખંડિતતા, સાર્વભૌમત્વ અથવા સલામતીને ધમકી આપવાના ઇરાદાથી કોઈ સિસ્ટમમાં દૂષિત
વ્યક્તિને દાખલ કરે છે, તો તે સાયબર આતંકવાદ કરે છે.સજા : આજીવન કેદ
·
કલમ 67 : ઇલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપમાં અશ્લીલ માહિતી પ્રકાશિત કરવી : જો કોઈ વ્યક્તિ પ્રકાશિત કરે છે અથવા
પ્રસારિત કરે છે અથવા ઇલેક્ટ્રોનિક સ્વરૂપમાં પ્રકાશિત થવાનું કારણ બને છે, તો કોઈપણ સામગ્રી કે જે કર્કશપૂર્ણ છે
અથવા વિવેકપૂર્ણ હિત માટે અપીલ કરે છે અથવા જો તેની અસર સંભવિત હોય તેવા અવમૂલ્યન
અને ભ્રષ્ટ વ્યક્તિઓનું વલણ ધરાવતું હોય, તો બધી સંબંધિત સંજોગોમાં, તેમાં સમાયેલ અથવા અંકિતમાં રહેલી બાબતને વાંચવા, જોવાની અથવા સાંભળવાની. સજા : પાંચ
વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 1,000,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 67A : જાતીય કૃત્યોવાળી છબીઓ પ્રકાશિત કરવી : જો કોઈ વ્યક્તિ જાતીય સ્પષ્ટ કૃત્ય
અથવા આચરણવાળી છબીઓને પ્રકાશિત કરે છે અથવા પ્રસારિત કરે છે. સજા : સાત વર્ષ
સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 1,000,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 67B : ચાઇલ્ડ પોર્ન પ્રકાશિત કરવું અથવા બાળકોને ઓનલાઇન શિકાર
બનાવવા : જો કોઈ વ્યક્તિ જાતીય લખાણ અથવા વર્તનમાં કોઈ બાળકની છબીઓને કેપ્ચર
કરે છે, પ્રકાશિત કરે છે અથવા પ્રસારિત કરે છે.
જો કોઈ વ્યક્તિ જાતીય કૃત્ય માટે બાળકને પ્રેરિત કરે છે. બાળક એ 18 વર્ષથી ઓછી ઉંમરના કોઈપણ તરીકે
વ્યાખ્યાયિત થયેલ છે.સજા : પ્રથમ દોષિત ઠરાવવા પર પાંચ વર્ષ સુધી કેદની સજા, અથવા / અને 1,000,000 સુધીના દંડ સાથે. બીજીવાર દોષિત પર સાત વર્ષ સુધી કેદની સજા અથવા / અને 1,000,000 સુધીના દંડ સાથે.
·
કલમ 67C : રેકોર્ડ જાળવવામાં નિષ્ફળતા : મધ્યસ્થી તરીકે માનવામાં આવતા (જેમ કે
ISP) એ નિર્ધારિત સમય માટે જરૂરી રેકોર્ડ્સ જાળવવા આવશ્યક છે. નિષ્ફળતા એ ગુનો છે.
સજા : ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને દંડ સાથે.
·
કલમ 68 : ઓર્ડરનું પાલન કરવામાં નિષ્ફળતા / ઇનકાર : આ અધિનિયમ, નિયમો અથવા કોઈપણ નિયમોની જોગવાઈઓનું
પાલન સુનિશ્ચિત કરવું જરૂરી હોય તો નિયંત્રક, હુકમ દ્વારા, સર્ટિફાઇંગ ઓથોરિટી અથવા આવી ઓથોરિટીના કોઈપણ કર્મચારીને આ પ્રકારના
કાયદા, નિયમો અથવા કોઈપણ નિયમોની જોગવાઈઓનું
પાલન સુનિશ્ચિત કરવા માટે જરૂરી હોય તો, આ પ્રકારના પગલા લેવા અથવા ક્રમમાં નિર્દિષ્ટ આવી પ્રવૃત્તિઓ ચાલુ
રાખવાનું નિર્દેશ આપી શકે છે. કોઈપણ વ્યક્તિ જે આવા કોઈપણ હુકમનું પાલન કરવામાં
નિષ્ફળ જાય છે તે ગુના માટે દોષી છે. સજા : ત્રણ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 200,000 સુધીના દંડ સાથે
·
કલમ 69 : ડેટાને ડિક્રિપ્ટ કરવામાં નિષ્ફળતા / ઇનકાર : જો નિયંત્રક સંતુષ્ટ છે કે તે ભારતની
સાર્વભૌમત્વ અથવા અખંડિતતા, રાજ્યની સુરક્ષા, વિદેશી સ્ટેલ્સ અથવા જાહેર હુકમ સાથેના મૈત્રીપૂર્ણ સંબંધો અથવા
કોઈપણ કોગ્નીજેબલ ગુનાના કમિશનમાં ઉશ્કેરણી અટકાવવા માટે કરવા માટે જરૂરી અથવા
ઉદ્દીપક છે.લેખિતમાં રેકોર્ડ કરવાના કારણોસર, હુકમ દ્વારા, સરકારની કોઈપણ એજન્સીને કમ્પ્યુટર સ્રોત દ્વારા પ્રસારિત થતી કોઈપણ
માહિતીને અટકાવવા નિર્દેશ આપવું. ગ્રાહક અથવા કમ્પ્યુટર સંસાધનનો હવાલો ધરાવનાર
કોઈપણ વ્યક્તિ,
જ્યારે કોઈપણ એજન્સી દ્વારા નિર્દેશિત
કરવામાં આવે છે ત્યારે તેઓને માહિતી ડિક્રિપ્ટ કરવા માટે તમામ સુવિધાઓ અને તકનીકી
સહાયનો વિસ્તાર કરવો આવશ્યક છે. સબસ્ક્રાઇબર અથવા કોઈપણ વ્યક્તિ કે જે એજન્સીને
મદદ કરવામાં નિષ્ફળ જાય છે તેણે ગુનો કર્યો હોવાનું માનવામાં આવે છે.સજા : સાત
વર્ષ સુધીની કેદ અને શક્ય દંડ
·
કલમ 70 : સલામત અથવા સુરક્ષિત સિસ્ટમનો વપરાશ સુરક્ષિત રીતે કરવાનો
પ્રયાસ કરવો : સરકાર, સત્તાવાર ગેઝેટમાં જાહેરનામું દ્વારા, કોઈપણ કમ્પ્યુટર, કમ્પ્યુટર સિસ્ટમ અથવા કમ્પ્યુટર
નેટવર્કને સુરક્ષિત સિસ્ટમ હોવાનું જાહેર કરી શકે છે.
યોગ્ય સરકાર, લેખિતમાં ઓર્ડર દ્વારા, રક્ષિત પ્રણાલીઓને એક્સેસ કરવા માટે
અધિકૃત એવા વ્યક્તિઓને અધિકૃત કરી શકે છે. જો કોઈ એવી વ્યક્તિ કે જે એક્સેસ
સુરક્ષિત કરે અથવા સુરક્ષિત સિસ્ટમનો પ્રવેશ મેળવવાનો પ્રયાસ કરે, તો તે ગુનો કરે છે.
સજા
: દસ વર્ષ સુધીની કેદ, અથવા / અને દંડ સાથે.
·
કલમ 71 : ખોટુ અર્થઘટન : જો કોઈ કોઈપણ લાઇસન્સ અથવા ડિજિટલ સહી પ્રમાણપત્ર મેળવવા માટે
કંટ્રોલર અથવા સર્ટિફાઇંગ ઓથોરિટી ને કોઈ ભૌતિક હકીકત માટે ગેરસમજ રજૂ કરે છે, અથવા દમન કરે છે.સજા : ત્રણ વર્ષ
સુધીની કેદ, અથવા / અને ₹ 100,000 સુધીના દંડ સાથે
66A સુપ્રીમ કોર્ટ દ્વારા તેના સીમાચિન્હના ચુકાદામાં કાયદાકીય
પુસ્તકોમાં ગેરબંધારણીય તરીકે જોગવાઈ કરવામાં આવી છે - શ્રેયા સિંઘલ વિ. યુનિયન ઓફ
ઇન્ડિયા (2015),[WP (Criminal) No. 167 of 2012).આઇટી એક્ટની અગાઉની કલમ 66A, સંદેશાવ્યવહાર સેવાઓ દ્વારા અપમાનજનક સંદેશા મોકલવા બદલ સજાની જોગવાઈ
કરે છે. સુપ્રીમ કોર્ટે પૂર્ણરૂપે તેને આર્ટિકલ 19 (1) (A) નું ઉલ્લંઘન ગણાવ્યું અને ભારતના
બંધારણની કલમ 19
(2) પ્રમાણે સચવાયેલ નથી.
Comments
Post a Comment