ભારત ઉષ્ણકટિબંધીય દેશ હોવાથી વર્ષ દરમિયાન પૂરતા પ્રમાણમાં સૂર્યપ્રકાશ હોય છે. છતાં, ભારતમાં વિટામિન ડી3 (વિટામિન ડી જૂથમાં એક મહત્વપૂર્ણ સંયોજન) ની અછત ખૂબ વધારે જોવા મળે છે;
વિટામિન ડી એક વિશિષ્ટ વિટામિન છે જે મોટાભાગના લોકોને પૂરતા પ્રમાણમાં મળતું નથી.
આ વિટામિન તમારી ત્વચાના કોલેસ્ટરોલથી બને છે જ્યારે તે સૂર્યના સંપર્કમાં આવે છે. એટલા માટે મહત્તમ વિટામિન ડી સ્તર જાળવવા માટે પૂરતો સૂર્યપ્રકાશ મેળવવો ખૂબ જ જરૂરી છે.
સૂર્યપ્રકાશમાંથી વિટામિન ડી સુરક્ષિત રીતે કેવી રીતે મેળવી શકાય.? :
વિટામિન ડીને “સનશાઇન વિટામિન” કહેવા માટેનાં ઘણા કારણો છે.
જ્યારે તમારી ત્વચા સૂર્યપ્રકાશના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે તે કોલેસ્ટરોલમાંથી વિટામિન ડી બનાવે છે. સૂર્યની અલ્ટ્રાવાયોલેટ બી (યુવીબી) કિરણો ત્વચાના કોષોમાં કોલેસ્ટરોલ સાથે સંપર્કમાં આવે છે, જે વિટામિન ડી સંશ્લેષણ પ્રદાન કરે છે.
વિટામિન ડી શરીરમાં ઘણી ભૂમિકાઓ ધરાવે છે અને શ્રેષ્ઠ આરોગ્ય માટે તે જરૂરી છે.:
નીચા વિટામિન ડીનું સ્તર આરોગ્યના ગંભીર પરિણામો સાથે જોડાયેલું છે, જેવા કે ઓસ્ટિઓપોરોસિસ,કેન્સર,હતાશા,સ્નાયુઓની નબળાઇ,મૃત્યુ ઉપરાંત, માત્ર થોડા જ ખોરાકમાં નોંધપાત્ર માત્રામાં વિટામિન ડી હોય છે.
પૂરતા પ્રમાણમાં વિટામિન ડી બનાવવા માટે સૂર્યપ્રકાશ કેટલો જરૂરી છે? :
ત્વચાને પર્યાપ્ત વિટામિન ડી બનાવવા માટે હળવી ચામડીવાળા વ્યક્તિઓને સપ્તાહમાં ત્રણથી ચાર વખત સીધા સૂર્યપ્રકાશના સંસર્ગમાં 20 મિનિટની જરૂર પડે છે જ્યારે કાળી ત્વચા (વધુ મેલાનિન રંગદ્રવ્ય) ધરાવતા લોકોને 30 થી 40 મિનિટ સુધીના સંપર્કની અઠવાડિયામાં ત્રણથી ચાર વાર જરૂરી હોય છે.. શરીરનો 18% ભાગ ખુલ્લો રાખવાની ભલામણ કરવામાં આવે છે, લાંબી સ્લીવ્સ વગર ખુલ્લો હાથ અને સનસ્ક્રીન વગર ચહેરો રાખવો. આદર્શ સમય સવારે 11: 00 થી 1: 00 નો છે.
જો કે, સૂર્યપ્રકાશમાંથી વિટામિન ડી બનાવવા માટે, યકૃત અને કિડનીનું સ્વસ્થ હોવું ખુબ જરૂરી છે. જો આ અવયવોના સાથે કોમ્પ્રોમાઈઝ કરવામાં આવેલ હોય યા ટ્રીટમેન્ટ ચાલતી હોય તો વૃદ્ધાવસ્થાની જેમ, ડોક્ટરની દેખરેખ હેઠળ વધારાના વિટામિન ડી પૂરકની જરૂર પડી શકે છે.
વિટામિન ડીની ઉણપ કેટલી સામાન્ય છે? :
એક અધ્યયનમાં 25 થી 35 વર્ષની વયજૂથનામાં 70% (પુરુષો 64%, સ્ત્રીઓ 76%) નું પ્રમાણ, જેમાં શહેરી વસ્તી ગ્રામીણ લોકોની તુલનાએ વધુ પ્રભાવિત છે. વિટામિન ડી એક અતિ મહત્વનું લેવલર છે, અને ઉણપ બધા વય જૂથો, જાતિઓ અને સામાજિક આર્થિક વર્ગોમાં જોવા મળે છે.
આપણી 65-70 ટકા વસ્તીમાં વિટામિન ડીની ખામી છે અને 15 ટકા માટે તે અપૂરતી છે. હકીકતમાં, વિશ્વભરમાં, એક અબજથી વધુ લોકોમાં ડી3 નું સ્તર ઓછું છે. ભારતીય ત્વચામાં મેલાનિન રંગદ્રવ્યનું વધતું સ્તર, જે ત્વચાને બ્રાઉન રંગ આપે છે, વિટામિન ડીનું શોષણ પણ મુશ્કેલ બનાવે છે.
આ ઉપરાંત, શહેરી જીવનશૈલી - એક જેમાં સવારના કલાકોમાં લોકો સૂર્યના ભાગ્યે જ સંપર્કમાં આવે છે, વાતાનુકુલિત વાતાવરણમાં જીવે છે, ઉચ્ચ સ્તરનું પ્રદૂષણમાં જીવે છે અને નબળા ખોરાકને જાળવી રાખે છે - તે ઉણપ માટે એક મુખ્ય કારણ છે.
વિટામિન ડીની ઉણપના પ્રારંભિક ચેતવણીનાં લક્ષણો શું છે? :
વિટામિન ડીની ઉણપ ઘણીવાર ઓળખી શકાતી નથી, અને ઘણા લોકો જેઓ તેમના ડોક્ટર પાસે દુખાવો, પીડા અને થાક માટે તપાસ કરાવે છે અને ઘણીવાર ફાઈબ્રોમીઆલ્ગીઆથી પીડાતા હોવાનું નિદાન કરવામાં પણ આવે છે. ખરેખર, વિટામિન ડીની ઉણપ હાડપિંજરના કોલેજન મેટ્રિક્સમાં કેલ્શિયમના સમાવેશને અટકાવે છે, પરિણામે હાડકામાં દુખાવો થાય છે. લાંબી પીડા અને સ્નાયુઓની નબળાઇ ખરેખર ખૂબ જ સૂક્ષ્મ હોઈ શકે છે, ખાસ કરીને શરૂઆતમાં. નોંધપાત્ર રીતે, લક્ષણોથી રાહત મળી રહી છે.
વિટામિન ડી ની ભૂમિકા :
મોટાભાગના વિટામિન (એ, બી, સી, ઇ, કે) થી વિપરીત, વિટામિન ડી એક હોર્મોન જેવા કાર્યો કરે છે અને શરીરના દરેક કોષમાં વિટામિન ડી રીસેપ્ટર હોય છે. તે ચરબીયુક્ત દ્રાવ્ય વિટામિન છે અને તે આપણા રોજિંદા શારીરિક કાર્યોમાં મહત્વપૂર્ણ ભૂમિકા ભજવે છે. વિટામિનની ભૂમિકા અનંત છે - તે બ્લડ પ્રેશરને નિયંત્રિત કરવામાં મદદ કરે છે, ઓસ્ટિઓમેલેસિયાને અટકાવે છે, ડિપ્રેશન સામે લડવામાં મદદ કરે છે, તાણ અને તણાવ ઘટાડે છે, શ્વસન ચેપ (મજબૂત રોગપ્રતિકારક શક્તિ) ઘટાડે છે, ઇન્સ્યુલિનની સંવેદનશીલતા સુધારે છે, ત્વચાની એકંદરે સુધારે છે અને ત્વચાને નરમ, મજબૂત બનાવે છે. અને સરળ. વિટામિન ડી3 કોર્ટિસોલની જેમ શરીરમાં સ્ટીરોઇડ હોર્મોનનું કામ કરે છે, જેનો અર્થ તેની પ્રકૃતિ બળતરા વિરોધી છે.
તે સ્નાયુઓની ખેંચાણ ઘટાડીને શરીરને દુખાવો અને પીડાથી રાહત આપે છે; તે સાંધા, વાળ અને નખનું આરોગ્ય સુધારે છે; કોષોના ભેદમાં મદદ કરે છે; અને ધમનીઓને સુરક્ષિત કરીને રક્તવાહિની શક્તિમાં સુધારો કરે છે.
જ્યારે વિટામિન ડી3 ઓછું હોય છે, ત્યારે શરીર ખોરાકમાંથી પૂરતા પ્રમાણમાં કેલ્શિયમ ગ્રહણ કરવામાં અસમર્થ હોય છે, પરિણામે પેરાથાઇરોઇડ હોર્મોનનું નિર્માણ થાય છે, જે કોઈના પીએચ સ્તરને જાળવવા માટે હાડપિંજરમાંથી કેલ્શિયમ ઘટાડે છે.
કોને જોખમ છે?
વૃદ્ધો.
વધારે વજન અથવા મેદસ્વી.
જે લોકો પૂરતી માછલી અથવા ડેરી ઉત્પાદનો ખાતા નથી.
જે લોકો વિષુવવૃત્તરથી દૂર રહે છે, જ્યાં વર્ષભર થોડીક તડકો રહે છે.
જે લોકો બહાર જતા હોય ત્યારે વધુ પડતા સનસ્ક્રીનનો ઉપયોગ કરે છે.
જેઓ સતત ઘરની અંદર રહે છે.
ડી 3 ની ઉણપના લક્ષણો
નબળી પ્રતિરક્ષા.
હાડકા અને પીઠનો દુખાવો
લાંબી થાક અને થાક.
હતાશા.
સ્વસ્થ થવામાં વિલંબ.
ઓસ્ટિઓપોરોસિસ.
વાળ ખરવા.
સ્નાયુબદ્ધ પીડા.
લાંબી માંદગી.
આવા કિસ્સાઓમાં, 25-હાઇડ્રોક્સિ વિટામિન ડી નામનું એક સરળ રક્ત તપાસ કરાવવી જોઈએ.
આ બધાથી બચવા ખુબ તડકો પીવો અને સ્વસ્થ્ય રહો .
સાભાર : ઇકોનોમિક ટાઈમ્સ,ટેલીગ્રાફ,હેલ્થ લાઈન
સરસ..આ લેખ બહુ જ ઉપયોગી રહેશે શિયાળા માં..આભાર હિદાયત ભાઈ.
ReplyDelete