ખોટી માહિતી અને કૌભાંડો દ્વારા બેવકૂફ ન બનો ..ચુંટણી દરમિયાન ઓનલાઈન-ઈન્ટરનેટ સ્કેમથી બચો ..

 સોશિયલ મીડિયા એ ચર્ચા માટે એક ઉત્તમ સ્થળ હોઈ શકે છે, પરંતુ જ્યારે કોઈ  સમાચાર આવે ત્યારે તે સૌથી વધુ વિશ્વસનીય હોય તે માની લેવું ભૂલભરેલું છે

વર્તમાન દિવસોમાં નકલી વાર્તાઓ અને ખોટી માહિતીઓ એટલી સામાન્ય બની ગઈ છે કે તેના દ્વારા માની લેવાની વૃત્તિ અને બનાવટ કરી ફેલાવવું  સહેલું બની ગયું છે.

વિરોધીકરણ સામે લડત આપવા માટે, ટ્વિટર જેવી સાઇટ્સે આખા વર્ષ દરમિયાન તથ્ય-ચકાસણી જેવા સેફગાર્ડ રચ્યાં છે. એફબીઆઈએ સોશિયલ મીડિયા પર મતદાતાના અસ્પષ્ટતા અભિયાનને કેવી રીતે શોધી કાઢવું તે જોવા માટેના પ્રયત્નો દુર્ભાગ્યે ફક્ત થોડાક જ આગળ વધી શક્યા.

હવે જ્યારે ચૂંટણીઓના દિવસો  ચાલી રહ્યા હોય, ત્યારે તે જાણવું મહત્વપૂર્ણ છે કે આગામી દિવસોમાં તમે કયા પ્રકારનાં બનાવટી સમાચાર, ખોટી માહિતી અને કૌભાંડોનો સામનો કરી શકો છો.!! અહીં તમારે ધ્યાન આપવાની જરૂર છે તે ટોચની ધમકીઓ, તેમજ જ્યારે તેઓ તમારા ફીડ અથવા ઇનબોક્સમાં દેખાય છે ત્યારે તમે તેમના વિશે શું કરી શકો છો.?

1. નકલી ઝુંબેશની જાહેરાતોમાં તમારા પૈસા અને સમય બંને ખર્ચ થઇ શકે છે !!

સ્કેમર્સ ચૂંટણીનો ઉપયોગ સોશિયલ મીડિયા પર દૂષિત જાહેરાતો ફેલાવવા માટે કરી રહ્યા છે જે તમને નકલી સમાચાર અને ફિશિંગ સાઇટ્સ તરફ દોરી શકે છે. જો તમે આવી લિંક્સમાંથી કોઈ પણ પર   ક્લિક કરશો, તો તમે ડેટા અને પૈસા બંને ગુમાવશો. આ જાહેરાતો તમારા સોશિયલ મીડિયા ન્યૂઝ ફીડમાં દેખાઈ શકે છે અથવા સીધા સંદેશાઓના રૂપમાં તમારા ઇનબોક્સ દ્વારા આવી શકે છે.

આમાંની કેટલીક જાહેરાતો જાણે કે કાયદેસર રાજકીય ઝુંબેશ અથવા પીએસીની હોય એવી જ દેખાશે. તેઓ સામાન્ય રીતે સમાપ્ત લાઇન પર ઉમેદવારને દબાણ કરવા યા ડોનેશન માટે પૂછશે. અન્ય તમને ન્યૂઝ વેબસાઇટ્સ સાથે લિંક કરશે જે આઘાતજનક અથવા સનસનાટીભર્યા વાર્તાઓ કહેતા હશે.

આમાંની કોઈ એક જાહેરાત પર ક્લિક કરવાથી સ્કેમર્સને જાહેરાતની આવક થશે. જો તમે કોઈ દાન મોકલેલ અથવા બનાવટી સમાચાર ફેલાવો છો, તો તમે તેમના બનાવેલા નાણાંમાં વધારો કરશો. તમે તમારી નાણાકીય માહિતીને પણ જોખમમાં મૂકશો.

 

સલામત કેવી રીતે રહેવું:

 

·       ·  શક્ય હોય તો રાજકીય લિંક્સને ક્લિક કરવાનું ટાળો. જો તમે કોઈ ઉમેદવારને દાન આપવા માંગતા હો, તો તેના બદલે તેમની સત્તાવાર વેબસાઇટની મુલાકાત લો.

·        · વેબ પર ક્યારેય નાણાકીય માહિતી શેર કરશો નહીં.

·        · તમે મુલાકાત લો છો તે કોઈપણ જાહેરાતો અથવા વેબસાઇટ્સ પર સ્પષ્ટ જોડણી અને વ્યાકરણની ભૂલો માટે નજર રાખો.

·       · અજાણ્યા પ્રેષકો તરફથી ક્યારેય સોશિયલ મીડિયા પર સંદેશા ખોલો નહીં.

 

2. તમારી ફીડની વાર્તાઓ પર વિશ્વાસ કરશો નહીં :

સોશિયલ મીડિયા એ શેરિંગ વિશે છે, તેથી જ વાયરલ થવા માટે ડિસઇન્ફોમેશન માટે તે ખૂબ જ સરળ છે. જો તમે અપમાનજનક અથવા ભાવનાત્મક-ઉત્તેજક વાર્તાઓ અથવા પોસ્ટ્સ જોશો, તો હંમેશા શંકાસ્પદ બનો. તે ડિસઇન્ફોર્મેશન અભિયાનનો ભાગ હોઈ શકે છે.

ઉદાહરણ તરીકે, એફબીઆઇને તાજેતરમાં મતદાર નોંધણી સૂચિઓને શુદ્ધ અથવા હેક કરવામાં આવી રહી હોવાનો દાવો કરતી એક ડિસઇન્ફોર્મેશન ઝુંબેશ મળી. કેટલીક વાયરલ પોસ્ટ્સ દાવો કરી રહી છે કે આ ચોરી કરેલી માહિતી તમને મતદાન કરવા દેશે નહીં.

તમે ચાલાકીવાળા વિડિઓઝ અથવા છબીઓ પણ જોઈ શકો છો જે ચૂંટણીના પરિણામ સ્વરૂપ હિંસા અથવા અરાજકતા દર્શાવે છે. સોશિયલ મીડિયા પર તમે જે કંઈપણ જુઓ છો તેને શંકાથી જોવાની સાથે હકીકત શું છે તે જાણવાના પ્રયત્ન સાથે જોવાનું રાખો.

સલામત કેવી રીતે રહેવું:

·     ·  સોશિયલ મીડિયા ડિસઇન્ફોર્મેશન ભાવનાત્મક પ્રતિક્રિયા ઉશ્કેરવા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે. જો તમે એવું કંઈક વાંચો જે તમને ગુસ્સે કરે, ચિંતાતુર અથવા ભયભીત કરે, તો તમારી જાતને પૂછો કે તે કોઈ ચોક્કસ હેતુસર હોઈ શકે છે.
 
·        હેક થયેલ મતદાર નોંધણી સૂચિઓ વિશેના દાવાની અવગણના કરી શકાય છે. આ માહિતી સરળતાથી પ્રાપ્ય છે, અને ઝુંબેશો હંમેશાં તેમાં પ્રવેશ મેળવે છે. આ દાવાઓ તમને પ્રક્રિયા પર અવિશ્વસનીય બનાવવા માટે બનાવવામાં આવ્યા હોય છે.
 
·        નબળી જોડણી અને વ્યાકરણ એ વિદેશી ખોટી માહિતીના અભિયાનના સંકેતો હોઈ શકે છે.

 

3. તમે ઓનલાઇન મત આપી શકતા નથી :

મતદાર દમન યોજનાઓ સોશિયલ મીડિયા પર મળી શકે છે જે અન્ય પ્રકારની ખોટી માહિતીઓ જ હોય છે. આ પદ્ધતિમાં, સ્કેમર્સ જાહેરાતો પોસ્ટ કરે છે અથવા મીમ શેર કરે છે જે તમને વ્યક્તિગત રૂપે ઓનલાઇન મત આપવા કહે છે. આ રીતે તેઓ ઘણાને મનાવી શકે છે જેઓ મતદાન પર લાઇન અથવા રાહ જોવાનું જોખમ લેતા નથી, અથવા COVID-19 પર અટકે  છે.

પરંતુ યાદ રાખો, તમે ઓનલાઇન મત આપી શકતા નથી. અને શેર કરવામાં આવી રહેલી કેટલીક લિંક્સ તમને ફિશીંગ વેબસાઇટ્સ પર લઈ જશે.

 

સલામત કેવી રીતે રહેવું:

·      ·  ઉપરની ખોટી માહિતીઓની જેમ, તૂટેલી અંગ્રેજી પર ધ્યાન આપો.2016 માં પાછા જઈએ તો, વિદેશી બનાવટની ચૂંટણી મીમમાં મતદારોને લખાણ દ્વારા મત આપવા કહેવાનો પ્રયાસ કર્યો હતો.નબળી જોડણી અને વ્યાકરણને કારણે આ બનાવટ સરળતાથી જોવા મળી હતી.

·      ·  ઓનલાઇન અથવા સોશિયલ મીડિયા પર મત આપવાની કોઈ રીત નથી. તમે ફક્ત મેઇલ-ઇન બેલેટથી અથવા વ્યક્તિગત મતદાન મથકોથી જ મત આપી શકો છો.

 4. વિજયની પ્રારંભિક ઘોષણાઓ માટે સાવચેત રહો :

 કોવિડ મહામારીએ આ ચૂંટણીમાં મેલ-ઇન મતોની માત્રામાં ભારે વધારો કર્યો છે. આને કારણે એવી આશંકા છે કે તમામ મતોની ગણતરી થાય તે પહેલાં ઉમેદવારો અકાળે વિજયની ઘોષણા કરી શકે છે. તેનો સામનો કરવા માટે, ટ્વિટરે જાહેરાત કરી હતી કે તે વહેલા વિજયના દાવા અથવા ઉમેદવારોના હિંસાને ભડકાવતા સંદેશાઓને અવરોધિત કરશે.

 ફેસબુક કહે છે કે ખોટી માહિતી ફેલાવવાથી અટકાવવા માટે તે ઉમેદવારોની પોસ્ટોનો સંદર્ભ ઉમેરશે.

 સલામત કેવી રીતે રહેવું:

     ·        ચૂંટણીના કવરેજ માટે એબીસી, સીબીએસ, ફોક્સ અને એનબીસી જેવા મોટા નેટવર્ક્સ જોતા રહેવું. એસોસિએટેડ પ્રેસ પણ ચૂંટણી પરિણામોને વિગતવાર રીતે આવરી લેશે.

·        પરિણામો માટે સોશિયલ મીડિયા જોવાનું ટાળો.

·        ખોટી માહિતી બધી જગ્યા પર બાઉન્ડ છે.પ્રારંભિક વિજય ઘોષણાઓ ફક્ત ઉમેદવારો તરફથી આવતી નથી. ઓનલાઇન પંડિતો અને સામાન્ય એકાઉન્ટ્સ ઉમેદવારોના વિજેતા થવાની અથવા ચૂંટણીમાં ચોરી થવાના દાવા કરી શકે છે. આવા વણચકાસેલા દાવાઓ ટાળો અને વિશ્વસનીય સ્રોતો પર વળગી રહો.

અંતે, કેટલાક સારા સમાચાર: સોશિયલ મીડિયા સાઇટ્સ સમસ્યાથી વાકેફ છે :

આભાર સાથે, ચૂંટણી દરમિયાન સોશિયલ મીડિયાનો ઉપયોગ કરવાની વાત આવે ત્યારે આંધળા હવામાં  ઉડતા નહીં. ફેસબુક અને ટ્વિટર પહેલેથી જ સમાચારની વાર્તાઓ અને ટ્રેન્ડિંગ વિષયોમાં સંદર્ભો ઉમેરી રહ્યા છે, જેથી અસ્પષ્ટતાના ફેલાવાને અટકાવી શકાય.ખોટા અભિનેતાઓને સિસ્ટમનો લાભ લેતા અટકાવવા માટે ચૂંટણી પૂર્ણ ન થાય ત્યાં સુધી ઇન્સ્ટાગ્રામે તો હેશટેગ્સને અક્ષમ પણ કરી દીધા.

જો તમે કોઈ પોસ્ટ ઓનલાઇન જોશો કે જે અવરોધિત અથવા દૂર કરવામાં આવી હોય તેવું લાગે છે, તો તે અચોક્કસતા અથવા ખોટી માહિતીને કારણે રદ કરવામાં આવી શકે છે. આ ઘણું બધું અપેક્ષા પ્રમાણે જોઈ જ રહ્યા છીએ, અને જો તમે બનાવેલી પોસ્ટ કાઢી નાખવામાં આવે તો ગભરાશો નહીં કેમકે તમે તમારા એકાઉન્ટમાં ખ્યાલ વિના ડિસઇન્ફોમેશન વહેંચી હશે તો આવું બની શકે છે.

જો હું સોશિયલ મીડિયા પર ખોટી માહિતીના સમાચાર અથવા સ્કેમનો ભોગ બનું તો મારે શું કરવું જોઈએ?

જો તમને લાગે કે તમે કોઈપણ ચૂંટણી યુક્તિઓમાં સપડાઈ ગયા છો, તો ગભરાશો નહીં. તમારી પાસે તમારા ડેટાને બચાવવા માટેની ઘણી રીતો છે, તમારી જાતને અને અન્યને જોખમથી બચાવો:

 ડિસઇન્ફોર્મેશનને શોધવાનું બહુ જ મુશ્કેલ છે માટે રચાયેલ છે, તેથી જો તમે તેનાથી અધીરા થઈ જશો તો પોતાને દોષ ન આપો. આ સમયે, ચૂંટણી પૂર્ણ થાય ત્યાં સુધી તમે સોશિયલ મીડિયાને ટાળવાનું વધુ સારું છે. ફેસબુક પણ માને છે કે આ એક સારો વિચાર છે.

ચૂંટણી દરમિયાન સોશિયલ મીડિયાથી દૂર રહેવા માટે ફેસબુક કેટલાક લોકોને કેમ સૂચવે છે તે જોઈએ તો ..

ફેસબુકના તાજેતરની નીતિગત ગોઠવણો 2020 ની રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીના પ્રકાશમાં આવે છે, તેમ જ તેના પર અસ્પષ્ટતાના ફેલાવાને સક્ષમ બનાવવાના આરોપો પણ છે. ચૂંટણીની આગેવાની દરમિયાન પસંદગીના વપરાશકર્તાઓને વેબસાઇટનો ઉપયોગ છોડી દેવા માટે કંપની ચૂકવણી કરવાની ઓફર કરી રહી છે. અને એમ પણ જણાવે છે કે આ આદતને લાત મારવાનો સારો સમય બીજો ક્યારેય ન હતો!

ફેસબુક આવું કેમ કરી રહ્યું  છે?

દેખીતી રીતે આ અભ્યાસ 17 અસંબંધિત શૈક્ષણિક સંશોધકોની ભાગીદારીમાં " રાજકીય વલણ અને વર્તણૂકો પર ફેસબુક અને ઇન્સ્ટાગ્રામની અસર" સમજવાના લક્ષ્ય સાથે ચલાવવામાં આવી રહ્યું છે.

બીજા શબ્દોમાં કહીએ તો, સોશિયલ મીડિયા મતદાનની રીતને કેવી રીતે પ્રભાવિત કરે છે તે જોવાનો આ પ્રથમ વાસ્તવિક અભ્યાસ છે. આ પ્રયોગમાંથી એકત્રિત કરવામાં આવેલા ડેટા ભવિષ્યમાં રાજકીય વિશ્લેષણ માટે અત્યંત મૂલ્યવાન હોઈ શકે છે, પરંતુ એક પ્રશ્ન બાકી છે: "કોણ ગિનિ પિગ બનવા તૈયાર છે?"

2016 ના કેમ્બ્રિજ એનાલિટિકા કૌભાંડમાં તેની ભૂમિકા, તેમજ તેના પ્લેટફોર્મ પર અસ્પષ્ટતાને સક્ષમ કરવાના અન્ય આક્ષેપોને કારણે ફેસબુક તાજેતરના વર્ષોમાં તપાસ હેઠળ છે. કદાચ આ સંશોધન પ્રોજેક્ટ, અન્ય તાજેતરનાં અપડેટ્સની વચ્ચે, ફેસબુકને કંઇપણ કરતાં વધુ વેગ આપવા માટે બનાવવામાં આવ્યું છે.

ઘણું જાણવાનું બાકી છે હજી, પરંતુ ફેસબુક તેના હાથ કેટલા સ્વચ્છ છે તે વિશ્વને સાબિત કરવા તૈયાર છે. તે આગળ જતા ઇવેન્ટ્સને હેન્ડલ રાખી શકે છે કે કેમ, તે મૂંઝવણભર્યું છે.

 આ બધી બાબતોને અનુલક્ષીને, તે જોવાનું રસપ્રદ રહેશે કે ફેસબુક એક ખુલ્લું ચર્ચા મંચ હોવાના વર્તુળને કેવી રીતે ચોરસ કરે છે અને જે બનાવટી સમાચાર અને વિરોધી માહિતી સામે લડે છે. તે ખાતરી સાથે  ખાડાટેકરાવાળું સવારી બની રહેશે !!!

 સાભાર : નેશનલ સાયબર સિક્યોરિટી ન્યુઝ,ધી કમાંડો (યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ)