સાયબર સ્પેસ

સાયબર સ્પેસ વર્ચ્યુઅલ કમ્પ્યુટર વિશ્વનો સંદર્ભ આપે છે, અને વધુ વિશેષરૂપે, ઇલેક્ટ્રોનિક માધ્યમ જે ઓનલાઇન સંદેશાવ્યવહારની સુવિધા માટે વપરાય છે. સાયબર સ્પેસમાં સામાન્ય રીતે ઘણા વિશ્વવ્યાપી કમ્પ્યુટર સબનેટવર્કથી બનેલું મોટું કમ્પ્યુટર નેટવર્ક શામેલ હોય છે જે સંદેશાવ્યવહાર અને ડેટા વિનિમય પ્રવૃત્તિઓમાં સહાયતા માટે TCP / IP પ્રોટોકોલનો ઉપયોગ કરે છે.

Photo : https://securitytoday.com/

સાયબર સ્પેસની મુખ્ય સુવિધા એ સહભાગીઓની વિશાળ શ્રેણી માટે ઇન્ટરેક્ટિવ અને વર્ચ્યુઅલ વાતાવરણ છે. 

સામાન્ય આઇટી લેક્સિકોનમાં, કોઈ પણ સિસ્ટમ કે જેમાં નોંધપાત્ર વપરાશકર્તા આધાર હોય અથવા તો સારી રીતે ડિઝાઇન કરેલું ઇન્ટરફેસ હોય તે "સાયબરસ્પેસ" હોવાનું માનવામાં આવી શકે છે.

સાયબરસ્પેસ વપરાશકર્તાઓને અન્ય ઘણી પ્રવૃત્તિઓ વચ્ચે માહિતી શેર કરવા, વાર્તાલાપ કરવા, વિચારોને અદલાબદલી કરવા, રમતો રમવા, ચર્ચામાં અથવા સામાજિક મંચોમાં વ્યસ્ત રહેવા, વ્યવસાય કરવા અને સાહજિક મીડિયા બનાવવાની મંજૂરી આપે છે.

સાયબર સ્પેસ શબ્દની શરૂઆત વિલિયમ ગિબ્સન દ્વારા તેમની 1984 ના પુસ્તક ન્યુરોમાન્સરમાં રજૂ કરવામાં આવી હતી. ગિબ્સે પછીના વર્ષોમાં આ શબ્દની ટીકા કરી, તેને "ઉત્તેજક અને આવશ્યક અર્થહીન" ગણાવ્યું. તેમ છતાં, આ શબ્દ હજી પણ વ્યાપકપણે કોઈપણ સુવિધા અથવા સુવિધાને વર્ણવવા માટે વપરાય છે જે ઇન્ટરનેટ સાથે જોડાયેલ છે. લોકો આ શબ્દનો ઉપયોગ તમામ પ્રકારના વર્ચ્યુઅલ ઇંટરફેસના વર્ણન માટે કરે છે જે ડિજિટલ વાસ્તવિકતાઓ બનાવે છે.

બીજી રીતે કહીએ,તો  સાયબર સ્પેસને માનવ સમાજ બનાવે છે.

સાયબર સ્પેસ વિશે વાત કરવાની એક રીત, વાણિજ્યથી લઈને મનોરંજન સુધીના વિવિધ હેતુઓ માટે વૈશ્વિક ઇન્ટરનેટના ઉપયોગથી સંબંધિત છે. હિસ્સાધારકો જ્યાં પણ વર્ચુઅલ મીટિંગ ગોઠવે છે, ત્યાં આપણે સાયબર સ્પેસ જોયું છે. જ્યાં પણ ઇન્ટરનેટનો ઉપયોગ થાય છે, ત્યાં તમે કહી શકો કે તે એક સાયબર સ્પેસ બનાવે છે. ઇન્ટરનેટને એક્સેસ કરવા માટે ડેસ્કટોપ કમ્પ્યુટર અને સ્માર્ટફોન બંનેના પ્રચુર ઉપયોગનો અર્થ એ છે કે, વ્યવહારિક (છતાં કંઈક અંશે સૈદ્ધાંતિક) દ્રષ્ટિએ, સાયબરસ્પેસ વધી રહ્યો છે.

સાયબર સ્પેસનું બીજું મુખ્ય ઉદાહરણ ઓનલાઇન ગેમિંગ પ્લેટફોર્મ છે જેને મોટા પાયે ઓનલાઇન પ્લેયર ઇકોસિસ્ટમ તરીકે જાહેરાત કરવામાં આવ્યું છે. આ મોટા સમુદાયો, બધા સાથે મળીને, તેમની પોતાની સાયબરસ્પેસ વર્લ્ડ બનાવે છે જે ફક્ત ડિજિટલ ક્ષેત્રમાં અસ્તિત્વ ધરાવે છે, અને ભૌતિક વિશ્વમાં નહીં, જેને ક્યારેક “મીટસ્પેસ” કહેવામાં આવે છે.

સાયબર સ્પેસનો અર્થ શું અને તે શું છે તે સમજવાનો પ્રયત્ન કરીએ તો ભૂતકાળમાં હજારો લોકો રમત રમવા માટે ભૌતિક રૂમમાં યા મેદાનમાં ભેગા થતા, એની જગ્યાએ હવે દરેકને દૂરસ્થ સ્થળોએથી ડિવાઇસ સાથે રમતા જોઈએ છીએ. ગેમિંગ ઓપરેટર્સ ઇન્ટરફેસને આકર્ષક અને અપીલિંગ બનાવવા માટે તેને પહેરે છે, તે એક અર્થમાં સાયબર સ્પેસમાં આંતરિક ડિઝાઇન લાવે છે.

હકીકતમાં, એક ઉદાહરણ તરીકે ગેમિંગ, તેમજ સ્ટ્રીમિંગ વિડિઓ, બતાવે છે કે આપણા સમાજોએ સાયબર સ્પેસને સંપૂર્ણ રીતે પસંદ કર્યું છે. એફ. રેંડલ ફાર્મર અને ચિપ મોર્નિંગસ્ટાર સહિત ઘણા આઇટી નિષ્ણાતોના જણાવ્યા અનુસાર, સાયબરસ્પેસ તેની તકનીકી અમલીકરણને બદલે સામાજિક ક્રિયાપ્રતિક્રિયા માટેના માધ્યમ તરીકે લોકપ્રિયતા મેળવી છે. તેના પર પ્રકાશ પાડ્યો છે.

સૈદ્ધાંતિક રૂપે, સમાન માનવ સમાજ અન્ય પ્રકારની સાયબર સ્પેસ તકનીકી ક્ષેત્ર બનાવી શકે છે જેમાં તકનીકી રીતે ડિજિટલ ઓબ્જેક્ટ્સ બનાવવામાં આવે છે, પરિમાણો અને મૂલ્યાંકન કરવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, સાયબર સ્પેસ જ્યાં ભાષાંતર આંખના પલકારામાં આપમેળે થાય છે અથવા 10-ફુટની દિવાલ પર રેન્ડર કરી શકાય તેવા સંપૂર્ણ પાયે વિઝ્યુઅલ ઇનપુટ્સનો સમાવેશ થાય છે તે સાયબર સ્પેસ.

એવું લાગે છે કે આપણે બનાવેલું સાયબર સ્પેસ ખૂબ અનુકૂળ અને એક-પરિમાણીય છે. તે અર્થમાં, સાયબર સ્પેસ હંમેશા વિકસિત રહે છે, અને આગામી વર્ષોમાં વધુ વૈવિધ્યસભર થવાનું વચન આપે છે.