રોયલ ઈન્ડિયન નેવી વિદ્રોહ -1946

આજથી 76 વર્ષ પહેલાં 18 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના સિગ્નલ્સ પ્રશિક્ષણ સંસ્થાન આઈ.એન.એસ તલવારના ગેર-કમિશન્ડ અધિકારીઓ તેમજ સિપાહીઓએ તેમના વિરુદ્ધ થઈ રહેલા ખરાબ વર્તન અને રહેણીકરણીને ધ્યાનમાં રાખી બગાવત કરી દીધી.

આ બગાવતમાં એચ.એમ.આઈ.એસ તલવારના કેપ્ટન એફ.એમ.કિંગની નસ્લવાદી ટિપ્પણીએ આગમાં ઘી હોમવાનું કામ કર્યું.જેથી બાગી સિપાહીઓએ વધુ ઉગ્ર રૂખ અપનાવી લીધું.

આ બાજુ કોંગ્રેસના તમામ નેતાઓ અને ક્રાંતિકારીઓ, જેમાં દાદાભાઈ નવરોજી થી લઈને બાળ ગંગાધર તિલક, અને મહાત્મા ગાંધી,જવાહરલાલ નેહરુથી લઈને સુભાષચંદ્ર બોઝ સહિત તમામ દિગ્ગજો તરફથી પોતપોતાની રીતે આંદોલન શરૂ થયા.

પરંતુ આ બધાની વચ્ચે જ્યારે 1942 દરમિયાન દેશમાં ભારત છોડો આંદોલનનું ગરમાગરમ માહોલ હતું,ત્યાં જ આઝાદીના એક વર્ષ પહેલાં એટલે કે 1946માં આ આંદોલન શરૂ થયું.મુંબઈમાં રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના સૈનિકોની હડતાળની સાથે આ વિદ્રોહની શરૂઆતની સાથે આ આંદોલન શરૂ થયું.

આ વિદ્રોહ 18 ફેબ્રુઆરી 1946ના દિવસે જહાજો અને સમુદ્રથી બહાર સ્થિત જળસેનાના કેટલાક ઠેકાણા ઉપર થયું.આમ તો આ બગાવતની શરૂઆત મુંબઈમાં થઈ હતી, પરંતુ જોતાં જોતાં કરાંચીથી લઈ કલકત્તા અને પૂરા ભારતને તેની ભીંસમાં લઈ લીધું.

નૌસેનાના સિગ્નલ્સ પ્રશિક્ષણ વહાણ - (આઈ.એન.એસ તલવાર) ઉપર થયેલા આ વિદ્રોહનું અસલ કારણ વાસ્તવમાં સૈનિકોને મળનારું ખરાબ ખાવાનું હતું,જેને લઈને સૈનિકોએ અવાજ ઉઠાવ્યો.

પરંતુ અંગ્રેજ અધિકારીઓએ તેમના આ અવાજને દબાવવાના ભરસક પ્રયાસો કર્યા.એના સિવાય અંગ્રેજ હુકમરાઓએ સૈનિકો પર નસ્લીય ટિપ્પણી કરી અને અપમાનજનક વ્યવહાર કર્યું.આ બધી બાબતોથી અને ખરાબ વર્તનથી ગુસ્સે ભરાયેલા નાગરિકોએ 18 ફેબ્રુઆરીએ ભૂખ હડતાળ કરી દીધી,જે અવિરત ફેલાતી ગઈ.

પોતાની માંગણીઓને લઈને સૈનિકોએ 19 ફેબ્રુઆરીના દિવસે એક હડતાળ કમિટી બનાવી,જેમાં તેમણે વ્યવસ્થિત ખાવાનું તેમ જ ગોરા અને ભારતીય નૌસૈનિકો માટે સમાન વેતન,આઝાદ હિંદ ફોજના સિપાહીઓ સહિત બધા રાજનીતિક બંધીઓની મુક્તિ તથા ઇન્ડોનેશિયાથી સૈનિકોને પાછા બોલાવી લેવાની માંગે વિદ્રોહી બેડાઓમાં કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટી,કોંગ્રેસ અને મુસ્લિમ લીગના ઝંડા એકસાથે ફરકાવવામાં આવ્યા.

આ આંદોલનની આંચ એટલી તેજ હતી કે માત્ર ચાર દિવસની અંદર આ બગાવત દેશના 78 વહાણો,20 સ્થળીય ઠેકાણા પર ફેલાઈ ગઈ.આંકડા ઉપર નજર નાંખીએ તો અંદાજે 2000 નાવિકોએ આ હડતાળમાં ભાગ લીધો, ખૈર સૈનિકોની આ હડતાળની અસર પુરા દેશના રાજનીતિક આંદોલન પર દેખાવા માંડી અને એ જ દિવસે કોમ્યુનિસ્ટ પાર્ટીએ મુંબઈમાં સામાન્ય હડતાળ બોલાવી.

જોકે મજદૂરોને નૌસૈનિકોનું સમર્થન કરવું ભારે પડ્યું. મજદૂર પ્રદર્શનકારીઓ પર સેના અને પોલીસની ટુકડીઓએ હુમલો કર્યો.આ હુમલામાં અંદાજે 300 લોકો માર્યા ગયા,1700 લોકો ઘાયલ થયા.આ હિંસાત્મક કાર્યવાહીની અસર ખૂબ ભયંકર રહી,જેની સૌથી વધુ અસર ખુદ બ્રિટિશ સરકાર પર દેખાવા લાગી.

કરાચીમાં તો એ પરિસ્થિતિ હતી કે હિન્દુસ્તાન જહાજથી નૌસૈનિકોનું આત્મસમર્પણ કરાવવામાં આવ્યું અને આ દરમિયાન મુંબઈ વાયુસેનાના પાયલોટ અને હવાઈ અડ્ડાના કર્મચારી પણ નસ્લી ભેદભાવની વિરુદ્ધ હડતાળ પર ઉતરી ગયા.આ હડતાળના કારણે હવાઈ અડ્ડાના પાયલોટ પણ આ આંદોલનના સમર્થનમાં આવી ગયા. આ આંદોલનની આગથી પુરી કોંગ્રેસ પાર્ટી અને તેમનું શિર્ષ નેતૃત્વ ડરી ગયું હતું

આવી પરિસ્થિતિમાં આ આંદોલનને રોકવા માટે ખુદ સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલે આગળ આવવું પડ્યું.સરદાર પટેલે 23 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ નાવિકોને આત્મસમર્પણ માટે તૈયાર કર્યા.

આમ બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી, આઝાદ હિંદ ફોજ (ભારતીય રાષ્ટ્રીય સેના)ના સૈનિકોને બ્રિટિશ દળોએ પકડી લીધા હતા. તેમના પર રાજદ્રોહનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો અને ટ્રિબ્યુનલ દ્વારા યુદ્ધ ગુનેગાર તરીકે કેસ ચલાવવામાં આવ્યો હતો. આઝાદ હિંદ ફોજના સ્વાતંત્ર્ય સેનાનીઓને આપવામાં આવતી આ સારવાર સામે ભારતીયોએ વિરોધ કર્યો. ફેબ્રુઆરી, 1946માં, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના સૈનિકો અને અધિકારીઓએ મુંબઈ અને કરાચીમાં બળવો કર્યો. વાઈસરોય સહિતના અંગ્રેજ અધિકારીઓએ આ બળવાને ભારત છોડવાના સંકેત તરીકે લીધો હતો. આ બળવામાં માર્યા ગયેલા લોકોની માહિતી શોધતાં '1946ના રોયલ ઈન્ડિયન નેવલ વિપ્લવના મુસ્લિમ શહીદો' કરીને એક આર્ટીકલ મળેલ જેમાં નીચે પ્રમાણે નામો સામેલ હતા..

અબ્દુલ, અલી, દિન મોહમ્મદ : જન્મ 1929, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેના નાગપાડા ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી,તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

અબ્દુલ અઝીઝ: જન્મ 1921, ઘરેલું નોકર, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર બોમ્બેમાં પોલીસ દ્વારા ગોળીબારના પરિણામે તેના માલિકના પરિસરમાં ગોળી વાગી,તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

અબ્દુલ રહેમાન: જન્મ 1911, ખાનગી પેઢીના કર્મચારી, 22 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર ડોક્ટર્સ સ્ટ્રીટ, બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારના પરિણામે ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

અબ્દુલ ગની: જન્મ 1901, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

અબ્દુલ કરીમ: જન્મ 1926, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ, બોમ્બેના ક્રાફર્ડ માર્કેટ નજીક પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

અબ્દુલ સત્તાર, મુહમ્મદ ઉમર: જન્મ 1924, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો હતો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા હતા.

અબ્દુલ્લા, અબ્દુલ કાદર: જન્મ 1921, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બર્ન-બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

અબ્દુલ્લા, સફી: જન્મ 1933, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ ફોર્ટ, બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ પામ્યા.

આદમજી, મુહમ્મદ હુસૈન: જન્મ 1924, અલ્લાઉદ્દીન આદમજીના પુત્ર, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, દવાખાનામાં મૃત્યુ પામ્યા.

અલી મુહમ્મદ: જન્મ 1906, દાદર, બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ RIN ના રેટિંગ દ્વારા બળવાની તરફેણમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર ગોળીબારમાં ગોળી વાગતાં, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

અનવર હુસૈન: લાહોર કૉલેજના વિદ્યાર્થી, કરાંચીમાં રેટિંગ જહાજ બહાદુરમાં વિદ્રોહના ઝંડા ફરકાવતા, 23 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ હાથમાં ધ્વજ સાથે મૃત્યુ પામ્યા.

અસગર ઈસ્માઈલ: જન્મ 1934, બોમ્બેના ભાયખલા ખાતે 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા વિદ્રોહના સમર્થનમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર પોલીસ દ્વારા કરવામાં આવેલા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તેમનું ઘટનાસ્થળે જ મૃત્યુ થયું હતું.

અસગર મિયાં, નવાસતી: જન્મ 1916, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો હતો, 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેની જેજે હોસ્પિટલ નજીક પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તેમનું હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ થયું હતું.

અઝીઝ, છોટુ: જન્મ 1921, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો હતો, 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તે જ દિવસે હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા.

દિલાવર, અબ્દુલ મલિક: જન્મ 1931, દિલાવર મુઝાવરનો પુત્ર, વિદ્યાર્થી, 22 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર ડોંગરી, બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી,તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

ફિદા અલી, કયામ અલી: જન્મ 1933, 23 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાની તરફેણમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર જે.જે. હોસ્પિટલ, બોમ્બે પાસે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા હતા.

ગુલામ હુસૈન, અલી મુહમ્મદ: જન્મ 1906, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેમાં પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

હારૂન, હમીદ: જન્મ 1931, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

ઇબ્રાહિમજી, યુસુફ અલી: જન્મ 1910, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકોના પ્રદર્શનો પર બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા હતા.

ઈસ્માઈલ હુસૈન: જન્મ 1932, 22 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારના પરિણામે ગોળી વાગી હતી.

ઈસ્માઈલ, રહેમતુલ્લા: જન્મ 1911, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ ઈમ્પીરીયલ બેંક, અબ્દુલ રહેમાન સ્ટ્રીટ, બોમ્બે નજીક પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી , તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

જમાલ મુહમ્મદ: જન્મ 1926, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેમાં પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

ખુદા બખ્શ, પ્યારે: જન્મ 1876, 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં પ્રદર્શન કરી રહેલા લોકો પર બોમ્બેમાં પોલીસ દ્વારા ગોળીબારના પરિણામે ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

મંજૂર અહેમદ: જન્મ 1906, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, ગોળીનો ઘા થયો; 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેમાં પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં, તે જ દિવસે હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ પામ્યા.

મુહમ્મદ, અબુબકર: જન્મ 1928, RIN ના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ ક્રોફર્ડ માર્કેટ, બોમ્બે પાસે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ પામ્યા.

મુહમ્મદ અઝીઝ: જન્મ 1911, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ પામ્યા.

મુહમ્મદ હુસૈન: જન્મ 1931, મુલ્લા ગુલામ અલી અબ્દુલ હુસૈનના પુત્ર, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો હતો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેની જેજે હોસ્પિટલ નજીક પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

મુહમ્મદ શેખ, સૈયદ હસન: જન્મ 1921, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો હતો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ, નુલ બજાર પોલીસ સ્ટેશન, બોમ્બે પાસે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી. તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

મોહિદ્દીન, શેખ ગુલામ: જન્મ 1928, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1916 ના રોજ પરેલ, બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા. .

મુહમ્મદ સમિખ, તજા-ઉર્ખ: જન્મ 1920, 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકોના પ્રદર્શન પર, બોમ્બેના કમાથીપુરા ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારના પરિણામે ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા. .

મૌલા બખ્શ, અબ્દુલ અઝીઝ: જન્મ 1906, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો હતો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેના કમાથીપુરા ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તે જ મૃત્યુ પામ્યા હતા. દિવસ

સિદ્દીક મુહમ્મદ: જન્મ 1921, ઇસાક મુહમ્મદના પુત્ર, રોયલ ઇન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 23 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ બોમ્બેના કમાથીપુરા ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી,તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

સુલેમાનજી, ઝકીઉદ્દીન: રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય દેખાવોમાં ભાગ લીધો હતો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ બોમ્બે ખાતે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી, તે જ દિવસે હોસ્પિટલમાં મૃત્યુ પામ્યા હતા.

તાજ મુહમ્મદ, ફઝલ મુહમ્મદ: જન્મ 1930, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાના સમર્થનમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો હતો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946ના રોજ બોમ્બે ખાતે સાલ્વેશન આર્મી ઓફિસ નજીક પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી હતી. તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

વઝીર, મુહમ્મદ: જન્મ 1891, રોયલ ઈન્ડિયન નેવીના રેટિંગ દ્વારા બળવાની તરફેણમાં લોકપ્રિય પ્રદર્શનોમાં ભાગ લીધો, 22 ફેબ્રુઆરી 1946 ના રોજ, હિંદમાતા સિનેમા, બોમ્બે પાસે પોલીસ દ્વારા ગોળીબારમાં ગોળી વાગી, તે જ દિવસે મૃત્યુ પામ્યા.

સૌજન્ય : DNS : Royal Indian Navy Mutiny (ધ્યેય ટીવી) , હેરીટેજ ટાઈમ્સ