શેખ ફખરુદ્દીન ટી. ખોરાકીવાલા

અકબરલીઝના સ્થાપક, મુંબઈના ભૂતપૂર્વ શેરિફ અને જામિયા મિલિયા યુનિવર્સિટીના ચાન્સેલર, શેખ ફખરુદ્દીન ટી. ખોરાકીવાલાનું 5 જુલાઈ, 2011ના રોજ 93 વર્ષની વયે મુંબઈમાં અવસાન થયું હતું. 1995માં, ખોરાકીવાલાએ ઈન્ડિયન મર્ચન્ટ્સ ચેમ્બર (IMC) ના પ્રમુખ તરીકેનો કાર્યભાર સંભાળ્યો. નવેમ્બર 2006 માં, તેમના પુત્ર હબિલને FICCI ના પ્રમુખ તરીકે ચૂંટવામાં આવ્યા હતા. તેમના પરિવારમાં ત્રણ પુત્રો, હબિલ ખોરાકીવાલા, જે વોકહાર્ટ ગ્રુપના ચેરમેન, હુનૈદ ખોરાકીવાલા અને તાઈઝૂન ખોરાકીવાલા સ્વિટ્ઝ ગ્રુપના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર તરીકે જવાબદારી સંભાળી.

અમદાવાદમાં 1918 માં દાઉદી બોહરા પરિવારમાં જન્મેલા,ખોરાકીવાલાએ તેમના બાળપણના વર્ષો પાલનપુર શહેરમાં વિતાવ્યા હતા, પાછળથી મુંબઈમાં અભ્યાસ કર્યો હતો, તેમણે પ્રતિષ્ઠિત સરકારી લો કોલેજમાંથી વકીલાતની ડિગ્રી મેળવી અને 1942માં ગાંધીજીના ભારત છોડો આંદોલનમાં પણ ભાગ લીધો.તેમણે 1956માં અકબરાલીની ડિપાર્ટમેન્ટલ સ્ટોર્સની સાંકળની સ્થાપના કરી હતી. તેઓ વોકહાર્ટ લિમિટેડ એમેરિટસના ચેરમેન પણ હતા.

તેમની શાનદાર કારકિર્દી દરમિયાન, શ્રી ખોરાકીવાલા ઈન્ડિયન મર્ચન્ટ્સ ચેમ્બર્સ (1995-96), ધ એસોસિએટેડ ચેમ્બર્સ ઓફ કોમર્સ, ઈન્ડો-સ્વિસ સોસાયટી, સૈફી હોસ્પિટલ, કાઉન્સિલ ફોર ફેર બિઝનેસ પ્રેક્ટિસ વગેરે જેવી વિવિધ સંસ્થાઓના પ્રમુખ રહી ચૂક્યા અને સેવાઓ આપી હતી. 1993માં મુંબઈના શેરિફ તરીકે પણ સેવા બજાવી ચૂક્યા હતા.

શેરિફ તરીકે, શ્રી ખોરાકીવાલાએ ધર્મનિરપેક્ષતાનો સંદેશ ફેલાવવા અને સાંપ્રદાયિક હિંસાનો સામનો કરવા માટે 150,000થી વધુ મુંબઈવાસીઓ સાથે 100 કિલોમીટરની સૌથી લાંબી માનવ સાંકળનું આયોજન કર્યું હતું, જેણે શહેરને શાંતિમય વાતાવરણમાં જકડી લીધું હતું અને મોહલ્લા સમિતિઓની સ્થાપના કરવામાં તેમજ શહેરમાં સાંપ્રદાયિક સંવાદિતા જાળવણીમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી.

શ્રી ખોરાકીવાલાને ભારત સરકાર દ્વારા પદ્મશ્રીનું નાગરિક બિરુદ એનાયત કરવામાં આવ્યું હતું.

2005 માં, શ્રી ખોરાકીવાલાને 'પાલનપુર સમાજ કેન્દ્ર' દ્વારા નાગરિક સમાજમાં તેમના યોગદાન બદલ સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા.

તેઓ 2002 થી જામિયા મિલિયા ઇસ્લામિયા યુનિવર્સિટી, દિલ્હીના ચાન્સેલર તરીકે સેવા આપી રહ્યા હતા.

"1992-93ના મુંબઈ રમખાણો દરમિયાન વિવિધ ધર્મના લોકોનો સમાવેશ કરતી મહોલ્લા સમિતિઓની અપ્રતિમ રચના કોશિશના કોમી સંવાદિતા જાળવવા માટે ખોરાકીવાલાના પ્રયાસો હતા."

- કોશિશ એનજીઓના જનરલ સેક્રેટરી, ડૉ. ઝાકિયા અખ્તર

“FTK મને છેલ્લા ચાલીસ વર્ષથી ઓળખતા હતા પરંતુ 1994 થી વધુ ગાઢ રીતે ઓળખાયા જ્યારે તેમણે મને મોહલ્લા કમિટી ચળવળ ચલાવવાનું કહ્યું હતું જે તેણે મુંબઈમાં શરૂ કર્યું હતું ત્યારે તેણે કહ્યું હતું. તેમના વ્યવસાયિક બાબતો ઉપરાંત નાગરિક બાબતોમાં ખૂબ જ વધારે સંકળાયેલા હતા. ખાસ કરીને, તેમણે હંમેશા આપણા મહાન શહેરમાં સાંપ્રદાયિક સૌહાર્દ માટે કામ કર્યું છે અને મારી યાદોમાં તેમનું નામ હંમેશા મુંબઈમાં સમુદાયો વચ્ચે શાંતિ સુનિશ્ચિત કરવા માટે તેમણે કરેલા પ્રયાસો સાથે સંકળાયેલું રહેશે.”

- ભૂતપૂર્વ પોલીસ કમિશનર મિસ્ટર જુલિયો એફ. રિબેરો

“એફટીકે જેમ કે અમે બધા તેમને મુંબઈના સૌથી હિંમતવાન અને ગતિશીલ શેરિફ તરીકે ઓળખતા હતા. 1992-93ના રમખાણો દરમિયાન કોમી સંવાદિતા પર શેરિફના પ્લેટફોર્મ સાથેના તેમના કામથી ખૂબ જ વિભાજિત મુંબઈ શહેરમાં સુમેળ લાવવામાં સફળતા મળી હતી.”

- એડવર્ટાઈઝિંગ ગુરુ, શ્રી એલિક પદમસી