શ્રીલંકા એલર્ટ પર

૭ જુલાઈ ૨૦૧૯ ના ઇંડિયન એકસપ્રેસ મુજબ શ્રીલંકા એલર્ટ પર છે કારણ કે બૌદ્ધ કટ્ટરપંથીઓએ ઇસ્ટર હુમલા પછી પ્રથમ બેઠક યોજી હતી.

કટ્ટરપંથી બોડુ બાલા સેના (BBS) અથવા "બૌદ્ધ શક્તિ દળ"ના વડા ગાલાગોડા અથ્થે જ્ઞાનસાર થેરો (C), 7 જુલાઈ. 2019 ના રોજ શ્રીલંકાના કેન્ડીમાં બૌદ્ધ સાધુ સંમેલન પહેલાં પવિત્ર દાંત અવશેષના મંદિરમાં અન્ય લોકો સાથે પહોંચ્યા હતા.( REUTERS /દિનુકા લિયાનાવટ્ટે).

પોલીસે એ વખતે રવિવારના દિવસે શ્રીલંકાના હાઇલેન્ડ શહેર કેન્ડીની શેરીઓમાં લાઇનો લગાવી હતી અને ચર્ચ અને વૈભવી હોટલ પર ઇસ્લામિક આતંકવાદીઓ દ્વારા ઇસ્ટર હુમલા પછી કટ્ટર બૌદ્ધ સાધુઓ તેમની પ્રથમ મોટી એસેમ્બલી માટે એકત્ર થયા હોવાથી સેના સ્ટેન્ડબાય પર હતી.બૌદ્ધ રાષ્ટ્રવાદી જૂથ બોડુ બાલા સેના (બીબીએસ) ના પ્રભાવશાળી વડા ગાલાગોડા અથ્થે જ્ઞાનસરાએ સમગ્ર દેશમાંથી 10,000 જેટલા પાદરીઓને આ બેઠકમાં હાજરી આપવા માટે હાકલ કરી હતી.આ જૂથે જણાવ્યું હતું કે હિંદ મહાસાગરના ટાપુ રાષ્ટ્રમાં આ વર્ષના અંતમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં કોનું સમર્થન કરવું તે સભા નક્કી કરશે જ્યાં બૌદ્ધો લગભગ 70% વસ્તી ધરાવે છે. બાકીનામાં વંશીય તમિલોનો સમાવેશ થાય છે, જેઓ મોટાભાગે હિંદુઓ અને મુસ્લિમો છે.

નારંગી રંગના પોશાક પહેરેલા, જ્ઞાનસારે તે રવિવારે કેન્ડીમાં બૌદ્ધ ધર્મના સૌથી પવિત્ર મંદિરોમાંના એકની મુલાકાત લીધી જ્યાં બુદ્ધના દાંત હોવાનું માનવામાં આવતા અવશેષ રાખવામાં આવ્યા છે. એ દિવસ પછી, કટ્ટરવાદીઓ, જેમણે મુસ્લિમો સામે હિંસા ભડકાવવાના આરોપોનો સામનો કર્યો હતો, તેમણે સભાને સંબોધી. મંદિરની મુલાકાત લીધા પછી, તેમણે પત્રકારોને કહ્યું કે તેઓ સિંહાલીઓના વિકાસ અને સુરક્ષા માટે નેતૃત્વ આપવા માટે "ઐતિહાસિક નિર્ણય" લેશે."આજે, સિંહાલી વંશીયતા, જેણે આ દેશને ઐતિહાસિક રીતે વિકસિત કર્યો છે, તે ખૂબ જ નબળી પડી ગઈ છે... સિંહાલીઓની જવાબદારી ધરાવતો કોઈ નેતા નથી," તેમણે ઉમેર્યું હતું કે કેટલાક લોકો સંભવિત રમખાણોની આશંકા ફેલાવીને સંમેલનને તોડફોડ કરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે.

પોલીસ અને સશસ્ત્ર સૈન્ય અધિકારીઓએ સ્ટેડિયમની આજુબાજુની શેરીઓમાં લાઇનો લગાવી હતી, જ્યાં રવિવારે પછીથી મેળાવડા થશે, અને તેઓ શહેરના કેન્દ્રમાં અન્ય બૌદ્ધ મંદિરોની બહાર પણ હાજર હતા.

લશ્કરી પ્રવક્તા સુમિત અટાપટ્ટુએ જણાવ્યું હતું કે, "સૈન્ય પોલીસને કટોકટી કાયદા હેઠળ સુરક્ષામાં મદદ કરી રહ્યું છે," સૈનિકો સતર્ક હતા, મુશ્કેલી ફાટી નીકળવાની દહેશત હતી.

તાજેતરના તે અઠવાડિયામાં દેશમાં મુસ્લિમ વિરોધી હિંસા વધી રહી હતી, જેનો ભાગ બૌદ્ધ જૂથો પર દોષી ઠેરવવામાં આવ્યો, ઇસ્લામિક સ્ટેટ દ્વારા દાવો કરાયેલા એપ્રિલના બોમ્બ ધડાકા માટે દેખીતી રીતે બદલામાં 250થી વધુ લોકો માર્યા ગયા હતા.મુસ્લિમો પ્રતિક્રિયાથી ભયભીત બન્યા, ખાસ કરીને બીબીએસ જેવા કટ્ટર જૂથો કે જે ઇસ્લામિક ઉગ્રવાદ સામે ઝુંબેશનું નેતૃત્વ કરી રહ્યા હતા.

કેન્ડીમાં ઘણા દુકાનદારો અને રેસ્ટોરન્ટના માલિકોએ કહ્યું કે તેઓ હિંસાના ડરથી રવિવારે તેમની સંસ્થાઓ બંધ કરવાની યોજના ધરાવતા હતા.એમ.જે.એમ. ફૈઝલ 20 વર્ષ પહેલાં કેન્ડીમાં એક્સ્પો લેધર સ્ટોરની સ્થાપના કરનાર મુસ્લિમે શનિવારે મોડી રાત્રે જણાવ્યું હતું કે તેમના પડોશીઓ અલગ-અલગ સમુદાયના હોવા છતાં તેમને તેમની સાથે ક્યારેય કોઈ સમસ્યા નથી થઈ.

"અમે કંઈપણ અનુમાન કરી શકતા નથી કારણ કે ઘણા બહારના લોકો કેન્ડીમાં આવી રહ્યા છે અને અમને ખબર નથી કે તેનો અર્થ શું છે," 55 વર્ષીય વ્યક્તિએ કહ્યું, જેમણે કહ્યું કે એપ્રિલમાં હુમલાઓ બાદથી તે વ્યવસાય ગુમાવી રહ્યો છે.

“અમે હવે સુરક્ષિત નથી, શું થશે તે અંગે હંમેશા તણાવ રહે છે. જો અમે કરી શકીશું, તો બીજા દેશમાં જતા રઈશું,” તેમણે કહ્યું, તેમની પત્ની અને પુત્રીઓ હવે ઘરની બહાર એકલા નથી જતા અને હંમેશા તેમની સાથે અથવા તેમના ભાઈ સાથે હોય છે.

કેન્ડી ગયા વર્ષે હિંસાથી હચમચી ઉઠ્યું હતું જ્યારે ટોળાએ મસ્જિદ, ઘરો અને વ્યવસાયોમાં તોડફોડ કરી હતી.

"સરકાર અમારી સુરક્ષા અને સલામતી માટે પૂરતું કામ કરી રહી નથી," 42 વર્ષીય મોહમ્મદ રિલવા, મુસ્લિમ વેપારી, જેઓ ફેન્સી પોઈન્ટ જનરલ સ્ટોરના માલિક છે, જે તે રવિવારે બંધ રહ્યો હતો.

તેમણે કહ્યું કે "તેઓ અમને બધાને એક જ રીતે જુએ છે ... માત્ર એટલા માટે કે અમે મુસ્લિમ છીએ અને અમારા મુસ્લિમ નામો છે," તેમણે ઉમેર્યું કે હુમલાઓ અને તેમની પત્ની અને ત્રણ બાળકોની સલામતીની ચિંતાથી તેમનો 75 ટકા વ્યવસાય ગુમાવ્યો છે.જોકે, આ કાર્યક્રમના આયોજકોમાંના એક યતાવથ્થે ધમ્માલોકાએ જણાવ્યું હતું કે, તેનો ઉદ્દેશ્ય રાજકીય, આર્થિક અને સાંસ્કૃતિક રીતે વિભાજિત સિંહાલીઓને એક કરવાનો હતો.

“દેશ માટે નેતા બનાવીને અને સિંહાલીઓને સત્તા મળ્યા પછી જ અમે પાછા ફરીશું. અમારા પર વિશ્વાસ કરો," BBS ના વડા, જ્ઞાનસરાએ કહ્યું.

——————————————————————

આ ઘટનાક્રમ પછી ૨ નવેમ્બર ૨૦૨૧ ના ઇંડિયન એકસપ્રેસ મુજબ.. "વિવાદાસ્પદ સાધુની આગેવાની હેઠળની પેનલે સિંહાલી બૌદ્ધ બહુમતીવાદનો આભાસ ઉભો કર્યો."

તેની સામે શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ ગોટાબાયા રાજપક્ષેનો “એક દેશ એક કાયદા”નો પ્રોજેક્ટ અપવાદરૂપ લાગે છે. પરંતુ બહુવિધ વંશીય લઘુમતીઓ, વ્યક્તિગત કાયદાની ત્રણ પ્રણાલીઓ અને ઉચ્ચ સિંહાલી બૌદ્ધ બહુમતીવાદ ધરાવતા રાષ્ટ્રમાં, આ એક મોટું સાહસ છે. ખાસ કરીને જો રાષ્ટ્રપ્રમુખની ટાસ્ક ફોર્સના વડા તરીકે નિમણૂક કરાયેલ વ્યક્તિ કે જેને "વિભાવના" અને તેને કેવી રીતે અમલમાં મૂકવાનો અભ્યાસ કરવાનું કહેવામાં આવ્યું છે, તે એક જાણીતો મુસ્લિમ બાયટર છે, તે માને છે કે બૌદ્ધ ધર્મ જોખમમાં છે, અને સિંહાલી બૌદ્ધે "તેમના ધર્મનું રક્ષણ કરવા માટે લઘુમતી "તુષ્ટિકરણ" સામે ઉભા થવું જોઈએ. બોડુ બાલા સેના (બૌદ્ધ પાવર ફોર્સ)ના 46 વર્ષીય સ્થાપક ગાલાગોડા અથ્થે જ્ઞાનસાર થેરોને છેલ્લા એક દાયકામાં સમયાંતરે શ્રીલંકાને હચમચાવી દેતી મુસ્લિમ વિરોધી હિંસા માટે જવાબદાર ગણવામાં આવે છે. ઇસ્લામિક સ્ટેટમાં પ્રમુખપદની તપાસ પંચે દાવો કર્યો છે કે 2019 માં ઇસ્ટરના દિવસે સંકલિત આત્મઘાતી હુમલાઓ જેમાં સેંકડો લોકો માર્યા ગયા હતા, અહેવાલ મુજબ સાધુ પર કોમી તણાવ ઉશ્કેરવાનો આરોપ મૂકવો જોઈએ. પંચની કોઈપણ ભલામણો લાગુ કરવામાં આવી નથી. સરકારી ટીકાકારના ગુમ થવાના કેસમાં સુનાવણી દરમિયાન કોર્ટને ડરાવવાના પ્રયાસોને કારણે કોર્ટના તિરસ્કાર માટે દોષી ઠેરવવામાં આવેલા અને થોડા મહિના માટે જેલમાં રહેલા સાધુ માટે હવે છેલ્લું હાસ્ય છે.

જ્ઞાનસારને તત્કાલીન રાષ્ટ્રપતિ મૈત્રીપાલા સિરીસેના દ્વારા માફી મળી હતી, તે બહુમતીવાદની શક્તિનો પુરાવો છે. તેમની નિમણૂક એવા સમયે કરવામાં આવી, જ્યારે રાજપક્ષે ગંભીર વિદેશી હૂંડિયામણ કટોકટીને કારણે દેશની આર્થિક ભયંકર સ્થિતિ માટે ટીકાઓનો સામનો કરી રહ્યા છે. ખાદ્યપદાર્થો અને અન્ય વસ્તુઓના સંગ્રહને રોકવા માટે સરકારે મર્યાદા હટાવ્યા પછી આવશ્યક ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં વધારો થયો. ખાતરની આયાત કરવાની અસમર્થતાને સરભર કરવા માટે એક ગેરમાર્ગે દોરેલી "ફક્ત કાર્બનિક" નીતિએ મોટા પાયે કૃષિ કટોકટી તરફ દોર્યા. શ્રીલંકા આથોમાં છે, રાજપક્ષેને ગયા મહિને સ્વીકારવા માટે દબાણ કર્યું કે તેઓ અને તેમની સરકાર લોકોની અપેક્ષાઓ પૂરી કરવામાં નિષ્ફળ રહી છે. રાજપક્ષે ભાઈઓ, ગોટાબાયા અને મહિન્દા, વડા પ્રધાન, તેઓએ તેમની સંબંધિત ચૂંટણીઓ દરમિયાન સૌપ્રથમ “એક દેશ, એક કાયદો” સૂત્ર આપ્યું હતું. આનો વાસ્તવમાં શું અર્થ થાય છે તે અંગે થોડી સ્પષ્ટતા છે, પરંતુ વંશીય લઘુમતીઓના રાજકીય પ્રતિનિધિઓ પહેલાથી જ આગળના જોખમોને સમજે છે.

આ પ્રદેશમાં શ્રીલંકા એકમાત્ર એવો દેશ નથી કે જેની પાસે અસુરક્ષિત બહુમતી છે અને લોકપ્રિયતાવાદી મજબૂત નેતા છે જે તેની તરફ વળે છે. જ્ઞાનસારના મિત્ર એ મ્યાનમારના આશિન વિરંથુના વધુ વિકરાળ બૌદ્ધ સાધુ છે. શ્રીલંકાને જે અલગ કરે છે તે ત્રણ દાયકા-લાંબા ગૃહયુદ્ધમાંથી તેનો તાજેતરનો ઉદભવ છે, જેમાંથી, દેશે રાષ્ટ્ર નિર્માણ અને રાષ્ટ્રીય સમાધાન વિશે કેટલાક પાઠ શીખ્યા હશે તેવી અપેક્ષા રાખવી વ્યાજબી હતી. દુર્ભાગ્યે, તે નથી.

——————————————————————

૯ જુલાઈ ૨૦૨૨(શનિવાર) ન્યુઝ કટર મુજબ

પીએમના ઘર પાસે પાવર ફેલ થવાનું કારણ જાણવા તપાસ ચાલી રહી છે.એવું જોવામાં આવ્યું છે કે 5મી લેન ખાતે નોંધાયેલી ઘટના દરમિયાન પાવર નિષ્ફળ ગયો હતો, જ્યાં વડાપ્રધાન રાનિલ વિક્રમસિંઘેનું ખાનગી નિવાસસ્થાન આવેલું છે. નોંધનીય છે કે 09 જુલાઈના રોજ સાંજે 6 વાગ્યા પછી કોલંબો માટે કોઈ નિર્ધારિત વીજ કાપ ન હતો.શ્રીલંકાના પબ્લિક યુટિલિટી કમિશન (PUCSL) ના અધ્યક્ષ જનક રથનાયકે કહે છે કે ઘટના દરમિયાન પાવરની ઉપલબ્ધતા ન હોવા પાછળનું સત્ય બહાર લાવવા માટે તેમના દ્વારા તપાસ હાથ ધરવામાં આવશે.વડા પ્રધાન રાનિલ વિક્રમસિંઘેના 05મી લેન પરના ખાનગી નિવાસસ્થાને આગ લગાડવાની ઘટનામાં ત્રણની ધરપકડ કરવામાં આવી છે.

શ્રીલંકાની સ્થિતિ પર IMF

ઇન્ટરનેશનલ મોનેટરી ફંડ (IMF) કહે છે કે તે બેલઆઉટ પેકેજ માટે મંત્રણા ફરી શરૂ કરવાની મંજૂરી આપતા શ્રીલંકાના રાજકીય સંકટના નિરાકરણની આશા રાખે છે.

સંસદના સ્પીકર મહિન્દા યાપા અબેવર્દેનેએ જણાવ્યું હતું કે શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ ગોટાબાયા રાજપક્ષે 13 જુલાઈ બુધવારના રોજ રાજીનામું આપશે, 09 જુલાઈના રોજ મોટી સંખ્યામાં વિરોધીઓએ તેમના સત્તાવાર નિવાસસ્થાન અને કાર્યાલય પર હુમલો કર્યા પછી. લોકોનું એક જૂથ દિવાલ કૂદીને વડા પ્રધાન રાનિલ વિક્રમસિંઘેના ખાનગી નિવાસસ્થાને આગ લગાડતું જોવા મળ્યું હતું.

“અમે શ્રીલંકામાં ચાલી રહેલા વિકાસ પર નજીકથી નજર રાખી રહ્યા છીએ. અમે વર્તમાન પરિસ્થિતિના નિરાકરણની આશા રાખીએ છીએ જે IMF-સમર્થિત પ્રોગ્રામ પર અમારા સંવાદને ફરીથી શરૂ કરવાની મંજૂરી આપશે, જ્યારે અમે નાણા મંત્રાલય અને શ્રીલંકાની સેન્ટ્રલ બેંકમાં અમારા સમકક્ષો સાથે તકનીકી ચર્ચાઓ ચાલુ રાખવાની યોજના બનાવીએ છીએ."

“અમે લોકો પર, ખાસ કરીને ગરીબો પર ચાલી રહેલી આર્થિક કટોકટીની અસર વિશે ખૂબ જ ચિંતિત છીએ

સંવેદનશીલ જૂથો, અને IMFની નીતિઓને અનુરૂપ, આ મુશ્કેલ સમયે શ્રીલંકાને ટેકો આપવાની અમારી પ્રતિબદ્ધતાને પુનઃપુષ્ટિ કરીએ છીએ," IMFએ એક નિવેદનમાં જણાવ્યું.

ચીફ ઓફ ડિફેન્સ સ્ટાફ (CDF) જનરલ શવેન્દ્ર સિલ્વા, તમામ શ્રીલંકાને દેશને શાંતિપૂર્ણ રાખવા માટે સશસ્ત્ર દળો અને પોલીસને ટેકો આપવા વિનંતી કરે છે. (રવિવાર, જુલાઈ 10)

મંત્રી હરિન ફર્નાન્ડો અને માનુષા નાનાયક્કારાએ શનિવારે 9 જુલાઈએ તેમના પોર્ટફોલિયોમાંથી રાજીનામું આપી દીધું છે.

સ્પીકર મહિન્દા યાપા અબેવર્દેનાના જણાવ્યા અનુસાર શ્રીલંકાના રાષ્ટ્રપતિ ગોટાબાયા રાજપક્ષે 13 જુલાઈએ રાજીનામું આપશે.

ગેસની આપૂર્તિ :

ગેસ સંકટનો અંત લાવી, 3,700 મેટ્રિક ટન ગેસ વહન કરતું પ્રથમ જહાજ આ દેશના કિનારે પહોંચ્યું. 3,740 મેટ્રિક ટન ગેસ વહન કરતું બીજું જહાજ આવતીકાલે (11) સાંજે પહોંચશે.

રાષ્ટ્રપતિ ગોટાબાયા રાજપક્ષે આજે (10) બપોરે 3 વાગ્યે પ્રથમ જહાજ કેરાવલાપીટિયા પહોંચતાની સાથે જ ગેસના અનલોડિંગ અને વિતરણની સુવિધા આપવા અધિકારીઓને સૂચના આપી છે.

3,200 મેટ્રિક ટન ગેસ સાથેનું ત્રીજું જહાજ જુલાઈ (15) ના રોજ શ્રીલંકામાં આવશે અને આ મહિના માટે ઓર્ડર કરાયેલા ગેસનો જથ્થો 33,000 મેટ્રિક ટન છે.

લિટ્રોના ચેરમેન શ્રી મુદિથા પીરીસ કહે છે કે 12 જુલાઈથી ગેસનું વિતરણ નિયમિત અને વ્યવસ્થિત થશે અને આ મહિનાના અંત સુધીમાં ઘરેલું ગેસની અછત અંગેની સમસ્યા સંપૂર્ણપણે દૂર થઈ જશે.

સૌજન્ય : ઇંડિયન એકસપ્રેસ, ન્યુઝ કટર