I am Nothing.....

તે દબાયેલા - કચડાયેલા - શોષિત - વંચિત લોકોનો અવાજ હતા, તે રાજકારણથી દૂર ભાગતા લોકોને જગાડતા હતા, તેઓ નાટકો દ્વારા સમાજને વિરોધનો ચહેરો શીખવવાના શિલ્પકાર બન્યા હતા, તેઓ મુખાલફતની લોકશાહી પરંતુ અસરકારક પદ્ધતિ દ્વારા લોકોને પ્રેરણા આપતા હતા. જેનું નામ હતું સફદર હાશમી!! ગુંડાઓએ નાટક મંડળી પર રૉડ અને અન્ય હથિયારોથી હુમલો કર્યો! રામ બહાદુરનું ઘટનાસ્થળે જ મોત થયું ! સફદરને ગંભીર ઈજાઓ થઈ! તેને સીટૂ ઓફિસમાં લઈ જવામાં આવ્યા! ગુંડાઓ ત્યાં પણ ઘૂસી ગયા અને તેમને ફરીથી માર માર્યો ! બીજા દિવસે સવારે, ભારતના જન કળા ચળવળના નેતા, સફદર હાશ્મીએ અંતિમ શ્વાસ લીધા. 1 જાન્યુઆરી 1989માં.. તેમનું શેરી નાટક "હલ્લા બોલ" ભજવતી વખતે સફદર હાશ્મીની હત્યા કરવામાં આવી હતી. ખેડૂતો, વંચિતો અને પીડિતોનો હંમેશા અવાજ ઉઠાવનાર હાશમીજીને તેમની જન્મજયંતિ (આજે) ને નુક્કડ નાટક દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. પીઢ નાટ્ય કલાકાર કોમરેડ સફદર હાશ્મીજીને લાલ સલામ. સફદર હાશમી સામ્યવાદી નાટ્યલેખક, દિગ્દર્શક, કાર્યકર્તા, અભિનેતા, ગીતકાર અને સ્ટ્રીટ થિયેટર ડાયરેક્ટર હતા. સફદર હાશમી એક સારા કવિ પણ હતા. સફદર હાશમી અમર રહે! किताबें करती हैं बा

  જૈમિની રોય, જેમણે વિશ્વના નકશા પર ભારતીય લોક અને આદિવાસી કળાઓને ઓળખ આપી. જૈમિની રોયે પરંપરાગત દક્ષિણ એશિયાઈ લોક કળાને આધુનિક સ્વરૂપમાં રજૂ કરી. રોયનો જન્મ 11 એપ્રિલ 1887માં થયો હતો. કોલકાતાની ગવર્નમેન્ટ સ્કૂલ ઓફ આર્ટ્સમાં અભ્યાસ કરતી વખતે તેમણે કળાના ક્ષેત્રમાં પોતાની કારકિર્દીની શરૂઆત કરી હતી. સદીના મધ્યમાં તેમણે લંડન અને ન્યૂયોર્કમાં તેમની વિશિષ્ટ કળાનું પ્રદર્શન કર્યું. તેમની શરૂઆતની કૃતિઓમાં 'પ્લોમેન', 'એટ સનમેટ પ્રેયર', 'વેન ગો' અને 'સેલ્ફ પોટ્રેટ વિથ વેન ડાયક બિયર્ડ'નો સમાવેશ થાય છે. ભારતની નેશનલ ગેલેરી ઓફ મોર્ડન આર્ટ અનુસાર, તેઓ બ્રિટિશ એકેડેમિક સ્ટાઈલ ઓફ પેઈન્ટીંગમાંથી તાલીમ મેળવ્યા બાદ એક કુશળ ચિત્રકાર તરીકે પ્રખ્યાત થયા, પરંતુ બાદમાં તેમણે પશ્ચિમી શૈલી છોડીને પૂર્વ એશિયાઈ લોક કળા અને હસ્તકળા પરંપરાઓને મહત્વ આપ્યું. 1938 માં, કોલકાતામાં 'બ્રિટિશ ઇન્ડિયા સ્ટ્રીટ' પર તેમની કલાનું પ્રદર્શન પ્રથમ વખત મૂકવામાં આવ્યું હતું. 1940ના દાયકામાં તેઓ બંગાળી મધ્યમ વર્ગ અને યુરોપિયન સમુદાયમાં ખૂબ જ લોકપ્રિય બન્યા હતા. 1946માં લંડનમાં તેમની કલાનું એક

“તેઓએ (બ્રિટિશ પોલીસ) તેના (ગુલામ જિલાની) ગુદામાં લાકડી મારી. ઉપરાંત, તેની હાલત અત્યંત દયનીય હતી. મેં તેનું પેશાબ અને મળ બહાર નીકળતા જોયા. અમે બધા, જેઓ બહાર હતા, પોલીસ દ્વારા કહેવામાં આવ્યું હતું કે જેઓ પુરાવા નહીં આપે તેમની સાથે આવું વર્તન કરવામાં આવશે. જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડ પછી 1919માં અમૃતસરના હાજી શમસુદ્દીન દ્વારા આ નિવેદન નોંધવામાં આવ્યું હતું. શું તમને ખબર છે કે સ્થાનિક મસ્જિદમાં નમાઝ પઢાવનાર (ઈમામ) ગુલામ જિલાનીને રામનવમી તહેવારનું આયોજન કરવાના ગુના બદલ ત્રાસ આપવામાં આવ્યો હતો? જ્યારે આપણો દેશ હંમેશા 13 એપ્રિલ 1919ના રોજ બ્રિટિશ સૈનિકો દ્વારા કરવામાં આવેલા જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડને યાદ કરે છે, ત્યારે આ હત્યાકાંડ પાછળના કારણો મોટાભાગે જાહેર સ્મૃતિમાંથી ભૂંસી નાંખવામાં આવ્યા છે. જનરલ ડાયરે જલિયાંવાલા બાગમાં નિઃશસ્ત્ર ભારતીયો પર ગોળીબાર કર્યો હતો તેનો સામનો કરવા માટે ઈતિહાસના પુસ્તકોએ શક્તિશાળી બ્રિટિશ સામ્રાજ્યની સામે તાત્કાલિક જોખમને આરામથી શાંત કરી દીધું છે. તેમના દમનકારી શાસન સામે હિંદુ, મુસ્લિમ અને શીખ એકતાની સંભાવનાઓથી સામ્રાજ્ય ગભરાઈ ગયું હતું. 9 એપ્રિલ 1919ના રોજ જ્યારે

થોડા સમય પહેલાં અખબારો અને સામયિકોમાં મોટા લેખો પ્રકાશિત થતા હતા. ટીવી દૂરદર્શનમાં ક્રાંતિકારીઓ પરના કાર્યક્રમો આવતા હતા, અભ્યાસના કોર્સમાં તેમના જીવનનો પરિચય થતો હતો, તેમને ભણાવવામાં આવતા હતા, હવે આ બધું ગાયબ થઈ ગયું છે. અંગ્રેજોના સમયમાં રાજ્યમાં રાત નહોતી થતી, ક્રાંતિકારીઓને એટલી પીડા આપવામાં આવતી કે જ્યારે અંગ્રેજો કોઈને બોલાવે ત્યારે લોકો તેની સામે જતા પહેલા આત્મહત્યા કરી લેતા હતા. જેમણે ન તો ભારતનો ઈતિહાસ વાંચ્યો છે, ન સંઘર્ષ કર્યો છે, ન ક્રાંતિકારીઓનો અભ્યાસ કર્યો છે, તેઓ શું જાણે કે કેટલા પ્રકારના કર વસૂલવામાં આવતા હતા. આપણા દેશમાં 15 ઓગસ્ટને સ્વતંત્રતા દિવસ તરીકે ઉજવવામાં આવે છે. મનમાં દેશભક્તિની લાગણી જાગે છે, આ દિવસે આપણે દેશને આઝાદ કરાવનાર શહીદોને આદરપૂર્વક યાદ કરીએ છીએ. આ દેશભક્તોને કારણે આપણો દેશ આઝાદ થયો. દેશની ક્રાંતિના પુરોધા મંગલ પાંડેનું નામ સૌથી પહેલા લેવામાં આવે છે. તેમણે ભારતની આઝાદી માટે પોતાના જીવનનું બલિદાન આપ્યું, ફાંસીના ફંદા પર સૌપ્રથમ લટકાવવામાં આવ્યા. વાત ત્યારની છે જ્યારે આપણા દેશમાં અંગ્રેજો રાજ કરતા હતા. હુગલી નદીના કિનારે બેરકપુર શહેરમાં બ્રિટિશ સેનાની

  બાબુ જગજીવન રામ (જન્મ - 5 એપ્રિલ 1908; મૃત્યુ - 6 જુલાઈ 1986) આધુનિક ભારતીય રાજકારણના શિખર, જેમને આદરપૂર્વક 'બાબુજી' તરીકે સંબોધવામાં આવતા હતા. તેમના લાંબા સંસદીય વર્ષોના જીવનમાં રાષ્ટ્ર પ્રત્યેનું તેમનું સમર્પણ અને વફાદારી અજોડ છે. તેમનું સમગ્ર જીવન રાજકીય, સામાજિક સક્રિયતા અને વિશિષ્ટ સિદ્ધિઓથી ભરેલું રહ્યું છે. જગજીવન રામે સદીઓથી દલિતો, કામદારો, શોષિત અને પીડિતોના મૂળભૂત અધિકારોના રક્ષણ માટે કરેલી કાયદાકીય જોગવાઈઓ ઐતિહાસિક છે. જગજીવન રામ એક એવું વ્યક્તિત્વ હતું જેમણે ક્યારેય અન્યાય સાથે સમાધાન કર્યું નથી અને હંમેશા દલિતોના સન્માન માટે સંઘર્ષ કર્યો છે. વિદ્યાર્થી જીવનથી જ તેમણે અન્યાય સામે અવાજ ઉઠાવ્યો હતો. ભારતમાં સંસદીય લોકશાહીના વિકાસમાં બાબુ જગજીવન રામનું ખુબ જ મોટું યોગદાન છે. એક દલિતના ઘરમાં જન્મેલા, રાષ્ટ્રીય રાજકારણની ક્ષિતિજને આવરી લેનારા બાબુ જગજીવન રામનો જન્મ બિહારની ધરતી પર થયો હતો જેણે ભારતીય ઇતિહાસ અને રાજકારણમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી છે. બાબુ જગજીવન રામનો જન્મ 5 એપ્રિલ 1908ના રોજ બિહારના ભોજપુરના ચંદવા ગામમાં થયો હતો. જગજીવન રામ નામ પ્રસિદ્ધ સંત રવિદાસનો એક પ

નોબેલ પારિતોષિક વિજેતા જાપાની વૈજ્ઞાનિકનો દાવો : રમઝાનમાં ઉપવાસ કરવાથી કેન્સર સામે લડવામાં મદદ મળે છે. જાપાનના નોબેલ મેડિસિન પ્રાઈઝ વિજેતા વિજ્ઞાની યોશિનોરી ઓહસુમીનું માનવું છે કે રમઝાન મહિનામાં રોજા / ઉપવાસ કરવાથી શરીર કેન્સર સામે લડી શકે છે. યોશિનોરી ઓહસુમીએ માનવ શરીરના કોષો પર સંશોધન કર્યું છે. તેમના સંશોધનમાં, તેમણે શરીરના તે કોષો શોધી કાઢ્યા છે જે શરીરમાંથી ઝેરી તત્વોને દૂર કરવાનું તેમજ સુધારવાનું કામ કરે છે. રિસાયકલ કરવામાં મદદ કરે છે… વાસ્તવમાં 'ઓટોફેજી' એ શરીરમાં એક પ્રકારનો રિસાયક્લિંગ પ્રોગ્રામ છે, તે શરીર માટે ખૂબ જ મહત્વપૂર્ણ પ્રક્રિયા છે. ઓટોફેજીની પ્રક્રિયા શરીરને કેન્સરના વાયરસ સહિત વિવિધ પ્રકારના બેક્ટેરિયા અને વાયરસ સામે લડવામાં મદદ કરે છે તેમજ શરીરમાંથી તમામ પ્રકારના વાયરસને રિસાયકલ કરવામાં મદદ કરે છે. મહિનામાં 30 દિવસ રોજા/ઉપવાસ… સંશોધનની રજૂઆત દરમિયાન, યોશિનોરી ઓહસુમીને કોઈએ પૂછ્યું હતું કે કેન્સર સામે લડવા માટે ઓટોફેજી માટે યોગ્ય સમય શું છે? ઓહસુમીએ જવાબ આપ્યો કે શરીરમાંથી કેન્સરના વાયરસને સંપૂર્ણપણે નાબૂદ કરવા માટે દર વર્ષે લગભગ 25 થી 28 દિવસ માટે 8 કલાકથી

  પત્રકાર માટે સૌથી મોટી વસ્તુ છે 'કલમ'. જે ન અટકવી જોઈએ, ન ઝુકવી જોઈએ, ન અટકવી કે ભટકવી જોઈએ. - કલેક્ટર: તમારા અખબારમાં ખૂબ જ વાંધાજનક મહત્વપૂર્ણ વાતો છપાય છે. - માખણલાલ: અમે ફક્ત વાંધાજનક વાતો છાપવા માટે જ એક અખબાર કાઢયું છે. - કલેક્ટર: તમે સરકારની ટીકા કરો છો. - માખણલાલ: અમે સરકારની ટીકા કરવા માટે જ અખબાર બહાર પાડ્યું છે. - કલેક્ટર: હું તમારું અખબાર બંધ કરાવી શકું છું. - માખણલાલ: અમે ફક્ત તે માનીને જ અખબાર બહાર પાડ્યું છે કે તમે તેને બંધ કરાવી શકો છો. - કલેકટર: હું તમને જેલમાં નાંખી શકું છું. - માખણલાલ: તમે અમને જેલમાં નાંખી શકો છો એમ માનીને જ અમે બધું કરીએ છીએ. કલેકટર હસી પડ્યા. હસતાં હસતાં બોલ્યાં: અહીં જુઓ, હું અંગ્રેજી નથી, હું આઇરિશ છું, પણ હું આ ઘટીયા ઈંગ્લીશમેનોનો કર્મચારી છું. તેમને બતાવવા માટે મારે થોડી કાર્યવાહી કરવી પડશે. તેથી સાવધ રહેવું. કવિ, પત્રકાર, સત્યાગ્રહી શ્રી માખણલાલ ચતુર્વેદી ને તેમના જન્મદિવસ પર આદરણાંજલી.આજે જ્યારે વાસ્તવિક પત્રકારત્વ આટલા ઊંડા ખાડામાં પડી ગયું છે ત્યારે તમારા જેવા નિર્ભય અને બેબાક લોકોને હંમેશાં યાદ કરવામાં આવશે. --------------------

લોખંડી પુરુષ સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની સુપુત્રી મણીબેન પટેલનો જન્મ ૩ એપ્રિલ ૧૯૦૩ના રોજ ગુજરાતના ગાના નામક ગામે તેમના મોસાળમાં થયો હતો.જ્યારે તેણી છ વર્ષના હતા ત્યારે તેમની માતાનું દેહાંત થઈ ગયું હતું.તેમના ઉછેર-ભરણપોષણનું દાયિત્વ તેમના કાકા વિઠ્ઠલભાઈ પટેલે ઉઠાવ્યો.તેણીની શરૂઆતનું શિક્ષણ મુંબઈની ક્વીન-મેરી હાઈસ્કૂલમાં થયું તથા ૧૯૨૫માં તેણીએ સ્નાતક પરીક્ષા પાસ કરી. સ્નાતક પરીક્ષા ઉત્તીર્ણ કર્યા પછી તેણી પિતા સરદાર વલ્લભભાઈ પટેલની સાથે રહેવા લાગ્યા,પરંતુ પિતા અને પુત્રી વચ્ચે કોઈ પ્રકારનો સંવાદ થતો ન હતો.૧૯૨૩-૨૪માં બ્રિટિશ સરકારે ક્ષેત્રીય લોકો પર ભારે કર લગાવી દીધો,તેમની ભૂમિ તેમજ પશુઓને કબજે કરી લીધા.અંગ્રેજોએના આ દમનકારી રવૈયાથી ક્રોધિત થઈને હજારો મહિલાઓએ મણીબેન પટેલના નેતૃત્વમાં બહાર નીકળીને આંદોલન કર્યું.તેણીએ મહાત્મા ગાંધીથી મુલાકાત કરી.ગાંધીજી,સરદાર પટેલ તેમજ અન્ય નેતાઓની સભામાં ભાગ લેવા લાગ્યાં તથા તેમણે 'કર મત ચૂકવો' અભિયાનને શક્તિશાળી સમર્થન પ્રદાન કર્યું. ૧૯૨૮માં બારડોલીના ખેડૂતોને આ જ પ્રકારની યાતનાઓમાંથી નિકળવું પડ્યું.મહાત્મા ગાંધીએ જનતાને સંગઠિત કર્યા તથા કર બંધી અભિયા

આસફ અલી સ્વતંત્રતા સંગ્રામના નેતાઓમાંના એક હતા. ગાંધીજી સાથે ખૂબ જ નજીકના સંબંધ હતા, તેમના કહેવા પર દિલ્હી વિધાનસભાની ચૂંટણી પણ લડ્યા અને જીત્યા. બેરિસ્ટર આસફ અલી સરદાર ભગત સિંહના કેસ સહિત અનેક સ્વતંત્રતા સેનાનીઓના કેસ લડ્યા હતા. સરદાર ભગતસિંહ અને આઝાદ હિંદ ફૌજ (ભારતીય રાષ્ટ્રીય સૈન્ય) ના લડવૈયાઓને બચાવવા કાનૂની લડાઇ લડનાર મુહમ્મદ આસફ અલીનો જન્મ 11 મે, 1888 ના રોજ ઉત્તર પ્રદેશના બિજનોર જિલ્લાના નગીના ગામે થયો હતો. તેમણે લંડનમાં ઉચ્ચ અભ્યાસ કર્યો અને ભારત પરત આવ્યા પછી દિલ્હીમાં કાયદાની પ્રેક્ટીસની શરૂઆત કરી હતી. તેમના રાજકીય જીવનની શરૂઆત એની બેસન્ટની આગેવાની હેઠળના હોમ રુલ ચળવળમાં ભાગ લેવાથી થઈ. તેમણે અરુણા ગાંગુલી સાથે લગ્ન કર્યા. જે પાછળથી સ્વતંત્રતા સંગ્રામના ઇતિહાસમાં અરુણા આસફ અલી તરીકે પ્રખ્યાત થયા. જ્યારે બ્રિટિશ સરકારે તેમના ભાષણો અને લખાણો પર પ્રતિબંધ લાદ્યો ત્યારે તેમણે સરકાર સામે કાનૂની લડત લડી, જેનાથી તેમનું નામ અને ખ્યાતિ થઇ. ભારતીય રાષ્ટ્રીય કોંગ્રેસ દ્વારા અપાયેલા કોલને પ્રતિક્રિયા આપીને, તેઓ તેમાં જોડાયા અને પોતાની કાયદાકીય પ્રેક્ટીસ છોડી સ્વતંત્રતા ચળવળમાં સંપૂર્ણ સમય

ફિલ્મ ઈતિહાસની સર્વશ્રેષ્ઠ અભિનેત્રીઓમાંના એક મીના કુમારીએ જે પણ રૂપમાં અભિનય કર્યો છે તેમાં પોતાનો જીવ લગાવી દીધો. મીના કુમારીએ 31 માર્ચ 1972ના રોજ વિદાય લીધી. પરંતુ તેમનો દમદાર અભિનય, તેમનો દર્દભર્યો અવાજ હંમેશા આપણી સાથે રહેશે. जो उड़ाते थे लाखों की नींदें अब वो ज़ेरे-ज़मीं सो रहे हैं हाय मिट्टी के आग़ोश में कैसे-कैसे हसीं सो गए हैं મીના કુમારીનો જન્મ 1 ઓગસ્ટ 1932ના રોજ મુંબઈમાં થયો હતો. તેમના પિતા માસ્ટર અલીબખ્શ અને માતાનું નામ પ્રભા દેવી હતું. મીના કુમારીનું બાળપણનું નામ મહેઝબીન હતું. મીના કુમારી તેના માતા-પિતાની ચાર પુત્રીઓમાં ત્રીજા હતાં. તેમના જન્મ સમયે તેમના માતા-પિતા એટલા ગરીબ હતા કે તેમની ત્રીજી પુત્રી મીના કુમારીનો જન્મ થતાની સાથે જ તેણીને નજીકના અનાથાશ્રમમાં ત્યજી દેવામાં આવી હતી. પરંતુ ટૂંક સમયમાં જ તેમનું હૃદય તૂટી ગયું અને તે નાની મીનાને ઘરે પાછા લાવ્યા. જ્યારે બાળકો ચિંતામુક્ત રમતમાં વ્યસ્ત હોય છે ત્યારે તેણી ચાર વર્ષની ઉંમરથી કેમેરાનો સામનો કરી રહી હતી. તેણીના દિલમાં એટલું દુખ-દર્દ ભરેલું હતું કે બધાને તડપાવી દીધા.તેણીના અવાજમાં એટલી બધી પીડા હતી કે દરેકને રડાવી દીધા કારણ

ટાટા વર્કર્સ યુનિયનની સ્થાપના: ------------------------------------- શ્રમિકોમાં ભારે અસંતોષ ફેલાઈ રહ્યો હતો.1937-38માં બિહારમાં 11 શ્રમિક હડતાળો થઈ. 1938-39 માં સંખ્યા વધી ગઈ.આ શ્રમિકોને કોઈ સાંભળવાવાળું ન હતું. પ્રોફેસર અબ્દુલ બારી તેમનો અવાજ બન્યા અને તેમણે તેમના નેતૃત્વમાં એક શ્રમિક સંઘ સ્થાપિત કર્યું. બારી સાહેબના નેતૃત્વવાળા સંગઠનોમાં ટાટા વર્કર્સ યુનિયન સૌથી પ્રમુખ હતું ડિસેમ્બર 1938 માં બિહટા ખાંડ મીલના ક્ષેત્રમાં એક સભા થઈ.જેમાં પ્રોફેસર અબ્દુલ બારી અને રામવૃક્ષ બેનીપુરીએ ભાષણ આપ્યું અને એક શ્રમિક સંઘની સ્થાપના કરવામાં આવી. શ્રમિક સંઘ તરફથી માલિકોને 20 ડિસેમ્બર સુધી તેમની માંગ પુરી નહીં કરવામાં આવે તો હડતાળ કરવાની ધમકી આપવામાં આવી.વસ્તુતઃ બિહટા ખાંડ મીલ અને થોડી અન્ય મીલોમાં ડિસેમ્બર અંત સુધી હડતાળો શરૂ થઈ, પરંતુ થોડાક દિવસોમાં સમાપ્ત થઈ ગઈ. રાજેન્દ્ર પ્રસાદ તેમની આત્મકથામાં લખે છે કે - 'પ્રોફેસર અબ્દુલ બારી ત્યાં સુભાષચંદ્ર બોઝની મદદ કરી રહ્યા હતા.મેં પણ, મારા સુબામાં હોવાને કારણે અને મજદુરોની માંગોને ન્યાયયુક્ત સમજીને,આ હડતાળનું સમર્થન કર્યું.એના પછી તેને ચલાવવાનો શરૂઆતનો